Historia i występowanie
Nasiona Chia wpływają na wydolność i wytrzymałość naszego organizmu. Były bardzo cenione prze Majów i Azteków, którzy uważali, że ich regularne spożywanie nie tylko dodaje energii, ale również poprawia zdolność koncentracji i kojarzenia. Nasiona chia były też stosowane jako waluta. Często płacono nimi hołd lub podatek dla władcy.
Uprawa
Szałwia hiszpańska (Salvia hispanica) należy do rodziny roślin jasnotowatych podobnie jak mięta i melisa. Pochodzi z centralnej i południowej części Meksyku oraz z Gwatemali. Znali ją już Aztekowie w czasach prekolumbijskich i nadal jest powszechnie uprawiana w tym rejonie świata. Uprawia się ją również w Paragwaju, Boliwii, Argentynie czy Australii, która jest aktualnie największym producentem chia. Nasiona szałwii hiszpańskiej są nazywane najczęściej nazwą zwyczajową „Chia”. Nazwa to pochodzi od słowa Chian, które w języku nahuatl oznacza oleisty. Możne je także spotkać pod kilkoma nazwami towarowymi np. „Cheela Brand”, „Sachia”, „Anutra”, „Chia Sage”, „Salba”, „Tresalbio” i „Mila”. Szałwia hiszpańska to roślina jednoroczna, dorastająca do 1m wysokości. Ma przeciwległe liście o długości około 8 cm i szerokości 5 cm. Kwiaty szałwii hiszpańskiej są białe lub fioletowe zebrane w okółkach na szczytach pędów. Jej owoce zawierają dużą ilość owalnych nasion o długości około 1 – 2 mm, przypominających miniaturową fasolę pinto. Ich powierzchnia jest nakrapiana w kolorze białym, czarnym, szarymi i brązowym. Nasiona mają gładką, higroskopijna osłonę, dzięki której absorbują wodę i pęcznieją, zwiększając kilkukrotnie swoja objętość.
Produkty z Nasion Chia
Unia Europejska zatwierdziła w roku 2009 nasiona chia jako produkt spożywczy i pozwoliła na stosowanie ich jako dodatek stanowiący do 5% całkowitej masy chleba. Smak nasion chia jest prawie niewyczuwalny, jeśli zalejemy je płynem smakują tak jak ten płyn np. jak mleko czy sok.
Nasiona szałwii hiszpańskiej można dodawać do chleba, ciast i ciasteczek. Są też doskonałym składnikiem koktajli mlecznych i deserów. Całe lub zmielone dodaje się też do musli, jogurtów i sałatek lub jako zagęszczacz do zup. Zalane mlekiem z dodatkiem świeżych owoców, dżemu lub miodu świetnie sprawdzają się na śniadanie. Do nasion chia z mlekiem możemy dodać też kakao, otrzymamy wtedy deser podobny do czekoladowego budyniu. Najlepiej zalać je mlekiem wieczorem, wtedy do rana napęcznieją, tworząc coś co przypomina granulowany budyń. Jeśli nie możemy pić mleka krowiego lub stosujemy dietę wegańską, możemy użyć mleka migdałowego, ryżowego czy owsianego. Można je też po prostu zalać wodą lub sokiem i uzyskać kleik, który można pić, tak jak robili to Aztekowie czy Majowie. W Ameryce Środkowej robiony jest z nich napój nazywany Chia Fresca. Aby go przygotować, należy wymieszać dwie łyżeczki nasion chia z 250-300 ml niegazowanej wody mineralnej, a następnie dodać sok z cytryny lub limonki i posłodzić do smaku. Nie powinno się zalewać chia gorącym mlekiem, ani gotować, gdyż stracą wtedy swoje zdrowotne właściwości.
Z nasion szałwii hiszpańskiej wytwarza się też olej, który nadaje się do sałatek. Nie należy go stosować do smażenia, ani poddawać innego rodzaju odróbce termicznej, gdyż traci wtedy swoje wartości odżywcze.
Kupowanie i przechowywanie nasion chia
Nasiona chia powinniśmy kupować w sprawdzonych sklepach i od sprawdzonych producentów, gdyż mogą być skażone alergenami takimi jak gluten, orzeszki ziemne, soja, sezam, mleko. Wynika to z tego, że w zakładach w których są one konfekcjonowane i paczkowane są też inne surowce zawierające te alergeny, a nie każda firma dba o to, by do takiego skażenia nie dochodziło.
Nasiona szałwii hiszpańskiej powinno się przechowywać w niskiej temperaturze i bez dostępu światła. Można je zatem przechowywać w lodówce. Czynniki zewnętrzne takie jak temperatura czy światło sprzyjaj jełczeniu nasion. Nasiona chia w lodówce możemy przechowywać przez kilka tygodni.
Autor: Redakcja Bakalie.com
