Historia i występowanie
Pekan czyli orzesznik jadalny (Carya illinoinensis) to gatunek długowiecznego drzewa z rodziny orzechowatych (Juglandaceae). Jest spokrewniony z orzechem włoskim. Jego pierwotna nazwa botaniczna to Hicoria nuts, która została zmieniony na Carya illinoinensis pod koniec XVII wieku. Naturalnie występował i występuje do dziś w Ameryce Północnej wzdłuż brzegów rzek i na terenach zalewowych. Nazwa orzecha pekan pochodzi z języka Indian i oznacza "orzech zbyt twardy do zgniecenia dłonią".
Orzechy pekan, bogate w składniki odżywcze stanowiły ważny składnik diety Indian. Niektóre źródła podają, że nawet przez dwa miesiące zimowe stanowiły bazę pożywienia rdzennych mieszkańców ameryki północnej. Drzewa orzesznika były otaczane wielką czcią przez niektóre plemiona indiańskie wierzące, że drzewo zamieszkiwane było przez Wielkiego Ducha. Były też cennym towarem wymiennym. Drewno orzeszników jest twarde i elastyczne. Ze względu na te właściwości Indianie używali orzeszników do budowy szałasów i innych przedmiotów użytkowych wymagających elastyczności.
Do Europy trafiły XVI wieku dzięki hiszpańskim konkwistadorom. Orzesznika poznano dzięki zapiskom podróżnika Álvar Núñez Cabeza de Vaca, umieszczonym w jego relacji podróżniczej Naufragios. W kolejnych latach gatunek ten trafił do Europy, a następnie Afryki i Azji. Pekan nie były wykorzystywane komercyjnie aż do połowy XIX wieku. Obecnie około 20 gatunków orzeszników rośnie w Ameryce Północnej, 3 gatunki w Chinach. Od 1960 roku drzewo uprawiane jest w Australii, a 10 lat później zaczęto uprawiać je w Izraelu. W Polsce gatunek jest niezwykle rzadko spotykany, z powodu małej odporności na mróz.
Uprawa
Orzesznik jadalny jest najwyższym drzewem z tego rodzaju. Potrafi dorastać nawet do 65m. Jego pień osiąga do 180 cm średnicy, a korona może mieć rozpiętość nawet do 23m. Niepozorne kwiatostany pojawiają się w maju, a owocowanie trwa do listopada. Owocem są wydłużone orzechy rosnące w wiązkach. Pokryte są zieloną łupiną, która pęka zwykle na 4 części. Orzechy mają gładką, błyszczącą skorupę o brązowym zabarwieniu z delikatnymi jaśniejszymi smużkami. Jedno drzewo może przynieść do czterystu kilogramów orzechów rocznie.
Produkty z orzechów pekan
Jadalne jądro orzesznika jest pofałdowane, podobne do orzecha włoskiego. Jest uznawane za jeden z najsmaczniejszych orzechów, mający wiele walorów odżywczych. Drewno orzeszników używane jest do wyrobu nart, wykorzystywane w budownictwie samolotów, wagonów, beczek i innych przedmiotów wymagających elastyczności. Orzechy te są głównie spożywane na surowo. Jednak dodanie ich do ciast, deserów oraz sałatek sprawi, że tradycyjne dania nabiorą wyjątkowego posmaku. Spotkać je można również w formie suszonej, solonej lub kandyzowanej. Nowy Orlean słynie z produkcji niezwykle smacznych pralinek z ich dodatkiem.
Autor: Redakcja Bakalie.com
