Nerkowce

Bakalie.com

Historia i występowanie

Historia nerkowca w Europie nie jest długa, sięga zaledwie kilku wieków. Nasiona nanercza zachodniego, czyli nerkowce pochodzą z Ameryki Południowej, a dokładnie z północno – wschodniej Brazylii. Indianie brazylijscy znali właściwości tego drzewa i uprawiali je od dawna. Kiedy Europejczycy dotarli do Ameryki Południowej również zetknęli się z orzechami nerkowca.

Pierwsze informacje o tych orzechach dotarły do Europy w XVI wieku. Francuscy i portugalscy podróżnicy opowiadali o uprawianych przez Indian, nie znanych im wcześniej orzechach, które smakują nawet lepiej od migdałów. Indianie wyciskali z nich smaczny sok, a same orzeszki jedli w postaci prażonej. Jednak walory kulinarne nerkowca nie zostały wtedy docenione.  Portugalczycy co prawda sprowadzili drzewo nanercza zachodniego do  różnych krajów, między innymi do Mozambiku, Kenii czy Indii, ale nie dla jego nasion. Do Indii drzewo to dotarło po to, żeby zapobiegać erozji gleby. W chwili obecnej Indie są jednym z największych producentów nerkowców. Stąd też inne nazwy tych orzechów: orzech indyjski i orzech bombajski. W innych krajach doceniano przede wszystkim właściwości jego drewna, które charakteryzuje się wysoką odpornością na gnicie i wytwarza cenną żywicę.

Walory smakowe i zdrowotne nerkowców zostały odkryte w Europie dopiero w XX wieku. Od tego czasu orzechy nanerczowe są powszechnie wykorzystywane w kuchni i wskazane jako uzupełnienie diety przy niektórych chorobach.

Największe drzewo nanercza zachodniego

12 kilometrów od Brazylijskiego miasta Natal rośnie maior cajueiro do mundo, czyli największe na świecie drzewo nanercza zachodniego. Zostało ono posadzone w 1888 roku przez miejscowego rybaka. Obecnie pokrywa ono powierzchnię 8500 metrów kwadratowych, czyli powierzchnię większą niż powierzchnia boiska do piłki nożnej. Jego korona ma 500 metrów obwodu. W 1994 roku drzewo to zostało wpisane do Księgi Rekordów Guinnesa.

Uprawa

Nanercz zachodni pochodzi z Ameryki Południowej. Uprawiany jest dziś w wielu krajach tropikalnych, między innymi w Wietnamie, Nigerii, Mozambiku, Indiach, Tanzanii i Brazylii. Mimo iż, okresowo toleruje temperaturę około 0°C, nie jest to roślina mrozoodporna, czyli dostosowana do naszego klimatu. W Polsce może być uprawiany jedynie w doniczkach bądź szklarniach. Warto uprawiać nanercza nie tylko dla orzechów, sprawdzają się również jako rośliny dekoracyjne.

Nerkowce możemy sadzić z nasion, ale w Polsce są one trudne do kupienia. Orzechy, które kupujemy w sklepie są pozbawione łupin i poddawane obróbce termicznej, dlatego nie nadają się do sadzenia. Zanim posadzimy nasiono nerkowca, należy je moczyć w letniej wodzie od 2 do 12 godzin. Ziemia dla nerkowca powinna mieć pH 4,5 – 6,5 i zawierać domieszkę piasku. Nasiona należy sadzić na głębokości około 1,5 cm. Młode rośliny pojawiają się po koło 2 – 3 tygodniach i rozwijają się bardzo szybko. Możemy również kupić sadzonki nanercza w sklepie ogrodniczym. Nerkowce dają pierwsze owoce dwa lata po posadzeniu.

Nerkowce powinny być uprawiane w miejscu jasnym i słonecznym, gdyż potrzebują dużo światła. Powinny również znajdować się w ciepłym miejscu.Temperatura nie może być niższa niż 22°C, a najlepiej jeśli osiąga 27°C. Podlewamy je często, ale umiarkowanie, aby nie dopuścić do zgnicia rośliny. Latem doniczkę możemy wystawić do ogrodu lub na taras.

W pierwszych latach drzewko należy przycinać, gdyż ma tendencję do wytwarzania chaotycznie rosnących pędów bocznych.

Produkty z nerkowców

Jabłka nerkowca

Owoc nanercza składa się dwóch części z tzw. jabłka nanerczowego, które jest zgrubiałą częścią łodygi i owocu właściwego, w którym znajdują się nasiona – znane wszystkim orzechy nerkowca. Gdy kwiaty nanercza przekwitną wykształca się właściwy owoc, przypominający kształtem i wielkością duże nasienie fasoli. Owoc ten jest pokryty skorupką, która najpierw jest zielona, a potem brązowieje. Orzech rośnie bardzo szybko, ale dojrzewa dopiero w dwa, trzy miesiące później. Po jego wyrośnięciu do ostatecznej wielkości, nagle i bardzo szybko zaczyna rozrastać się zakończenie szypułki kwiatowej, na której osadzony jest orzech. Powstaje w ten sposób narośl, zwana jabłkiem nanerczowym. Jabłko nerkowca również jest jadalne, jednak bardzo nietrwałe i dlatego jest spożywane tylko w rejonach gdzie nerkowce rosną i znacznie rzadziej spotykane w innych rejonach świata.

Jabłko nanerczowi (Pommes cajou) ma kształt gruszkowaty, dorasta do około 10 cm długości i 5 cm średnicy. Początkowo ma barwę białą, później od żółtej do ciemno pomarańczowej, a nawet czerwoną. Wyglądem przypomina niewielka paprykę. Miąższ jabłka nerkowca jest soczysty, orzeźwiający i słodki, choć może byś również nieco cierpki ze względu na dużą zawartość garbników. Ma też specyficzny zapach. Powoduje to, że jabłko nanercza na surowo nie zawsze smakuje nieprzyzwyczajonym do niego Europejczykom. Jest jednak cenione przez nich jako dodatek do różnego rodzaju koktajli i smoothie. Jednym z takich napojów jest koktajli „Biała truskawka”, który może być świetnym zamiennikiem dla osób uczulonych na truskawki, gdyż w smaku jest zbliżony do koktajlu truskawkowego. Zresztą jabłka nerkowca rzadko są zjadane na surowo. Można tak jeść tylko bardzo dojrzałe owoce. Znacznie częściej spożywa się je ugotowane lub upieczone. Świetnie nadają się do robienia przetworów takich jak dżemu, marmolady, galaretki. Można tez zrobić z nich wódkę. Sok z jabłek nanercza wymieszany z wodą jest smacznym napojem orzeźwiającym. Owoc ten oraz robione z niego przetwory są popularne na filipinach i na Kubie gdzie z soku jabłka nerkowca przyrządza się wino o dużej zawartości alkoholu. Również w Indiach, w okolicy Goa, produkuje się z nich alkohol o nazwie feni.

Jabłka nanercza są bardzo zdrowe. Są źródłem witaminy C. Zawierają jej pięciokrotnie więcej niż pomarańcze. Są też bogate w witaminę B2, której zawierają trzykrotnie więcej niż pomarańcze. Ponadto obniżają zawartość cukru we krwi.

Jabłka nerkowca są nietrwałe, fermentują już po 24 godzinach od zbioru. Można przechowywać w temperaturze 0 – 2°C tylko przez 4 tygodnie i nie nadają się do dalekiego transportu dlatego najczęściej są one spożywane na miejscu.

Autor: Redakcja Bakalie.com