Skąd pochodzą daktyle ?
Daktylowiec właściwy (Phoenix dactylifera ) należy do rodziny arekowatych. To długowieczne drzewo nazywane jest palmą daktylową lub daktylem. Może owocować przez 80 lat i dożywać nawet do 100 lat. W stanie dzikim nie występuje. Jest uprawiany w Afryce, Australii, Meksyku, Kalifornii. Daktylami nazywamy dojrzałe, wysuszone owoce palmy daktylowej.
Daktylowce należą do grupy najstarszych uprawianych drzew owocowych na świecie. Dzisiaj trudno ustalić pochodzenie daktylowców; przyjmuje się, że palmy najprawdopodobniej pochodzą z okolic Zatoki Perskiej z doliny Eufratu; a w późniejszym okresie rozpowszechniły się w północnej Afryce. Przez tysiące lat te słodkie owoce były podstawowym i najtańszym pokarmem ludzkości. Pierwszej uprawy tej palmy podjęła się neolityczna cywilizacja, na terenie dzisiejszego wschodniego Pakistanu, aż 7 tysięcy lat temu. O uprawie w Egipcie świadczą najstarsze egipskie obeliski, na których znaleziono obrazy przedstawiające ręczne zapylanie palmy daktylowej pochodzące z 4 tysiące lat p.n.e. W egipskim Hierakonpolis odkryto browar datowany na ok. 3700 r. p.n.e, w którym sok daktylowy zwany zythum był dodawany do piwa, które tam warzono. Starożytni Grecy i Rzymianie cenili sobie smak tych owoców i chętnie przegryzali je podczas różnych widowisk tak jak dzisiaj popcorn w kinie. W Biblii, w ewangelii św. Jana znajdujemy opisy liści palmowych, które towarzyszyły ludziom witającym Jezusa przybyłego do Jerozolimy. Również w biblii słowo „miód” oznacza syrop z daktyli. Król Dawid jednej ze swoich córek dał na imię Tamar (hebrajskie słowo "tamar" oznacza właśnie palmę lub daktyla). Palma judejska (obecnie uznana za wymarłą) była symbolem państwa żydowskiego przez tysiące lat. Obecnie jej wizerunek z daktylami zdobi współczesną monetę 10-szeklową, która była wzorowana na żydowskiej monecie z 69 roku n.e. z tym samym palmowym motywem.
W starożytności daktyle spożywane były na surowo, gotowane, smażone bądź w postaci suszonej, jako samodzielne danie lub dodawane do różnych potraw. W lecznictwie ludowym Wschodu, stosowano je jako środek wzmacniający przy wyniszczających chorobach. Odwar z dojrzałych owoców stosowano przy bólu gardła i kataru oraz jako środek wykrztuśny. Z pąków liści i z kwiatów daktyli wytwarzano z dodatkiem drożdży tzw. „serek palmowy”, który kobiety stosowały zewnętrznie, jako specyfik poprawiający urodę. Wewnętrznie spożywany w niewielkich ilościach znakomicie odżywiał cały organizm. Z daktyli wytwarzano wino, ponieważ zawierają dużo cukrów prostych, które szybko fermentują, i dzięki temu już po 2 tygodniach wino nadawało się do spożycia. W Persji z daktyli wytwarzano mąkę daktylową, która służyła do wypieków placków przeznaczonych dla uczczenia śmierci proroka Zaratustry. Sumeryjczycy traktowali palmy daktylowe jako święte drzewa, gdyż uważali, że daktyle przyczyniły się do rozkwitu ich królestwa. W krajach arabskich owoce te uważane były za skuteczny afrodyzjak. W Pałacu w Wilanowie, w centrum płaskorzeźby „przygotowanie do triumfu Jana III” z 1686r. znajduje się palma daktylowa, a w płaskorzeźbie „Triumf Jana III Sobieskiego” liście daktylowca leżą pod stopami monarchy oraz trzymane są w rękach putta. W 1765 roku Hiszpanie sprowadzili daktyle z Afryki do Kalifornii. Daktyle spożywane są przez muzułmanów jako pełnowartościowy posiłek odnawiający organizm po długim poście, Ramadanie.
Jak wygląda uprawa daktylowca
Słowo "daktyl" pochodzi z greki i oznacza "palec". Podaje się, iż nazwa ta wywodzi się od Arystotelesa, który to porównał te niezwykłe owoce do palców (daktylos).
Palma daktylowa składa się z brązowej kłodziny zwężającej się ku górze, która osiąga wysokość 15-25 metrów. Posiada długie pierzaste liście tworzące pióropusz na szczycie kłodziny. Należy do roślin dwupiennych i jest wiatropylna. Niepozorne, drobne kwiaty zebrane w miotlasty kwiatostan pojawiają się na wiosnę. Owalne owoce zawierające podłużną pestkę dojrzewają na jesieni. Pozostawione na drzewie ulegają wysuszeniu. Ze względu na twardość owocu, daktyle podzielono na kilka odmian. Najtwardsze zawierające dużą ilość skrobi, nazywane są chlebem daktylowym, odmiany półtwarde są delikatniejsze w smaku, zaś miękkie daktyle bardziej soczyste wykorzystywane są do wytwarzania miodu daktylowego.
Kłody palm stanowią materiał budowlany, wykorzystywane są także jako opał czy materiał do wyrobu figurek i innych pamiątek. Liście używane były i są do dzisiaj do budowy szałasów i do krycia dachów, wykonuje się z nich maty i różne plecionki. Włókna osadki liści przekształca się w pędzle. Z pestek daktyli wyrabia się ciekawe bransolety, naszyjniki inne ozdoby. Po namoczeniu lub zmieleniu stanowią pożywną karmę dla wielbłądów i baranów, nadają się także na opał.
Daktyle suszone
Dobra wiadomość dla wszystkich, którzy nie potrafią przetrwać dnia bez czegoś słodkiego! Ponieważ daktyle mają w sobie mnóstwo słodyczy, potrafią z powodzeniem zastąpić batonik czy też inne odmiany niezdrowych słodkości. Dlatego też stanowią doskonała słodką przekąskę.
Mało tego, posiadają liczne właściwości zdrowotne. W przeciwieństwie do jakże popularnej czekolady, która powoduje zaparcia , daktyle przeciwnie, idealne są dla osób cierpiących na problemy trawienne. W celu uzyskania działania przerzedzającego należy na noc namoczyć daktyle w wodzie, a rano je wypić. Regularne spożywanie daktyli wskazane jest zatem dla osób cierpiących na schorzenia jelitowe. Ze względu na dużą ilość cukrów prostych wskazane są również dla sportowców, ponieważ dostarczają organizmowi dużą ilość energii, potrzebną przy wykonywaniu intensywnych ćwiczeń fizycznych. Można je jeść zarówno przed jak i po treningu. Zwłaszcza cenione są przez osoby uprawiające sporty wytrzymałościowe i siłowe. Ucieszą się z nich również osoby mające problemy z nadciśnieniem, ponieważ owoce te zawierają dużą ilość potasu. Pewnie mało kto wie, że palmy daktylowe należą do najstarszych drzew owocowych na świecie! Dzięki obecności dużej ilości cukrów prostych, które szybko fermentują, od zarania dziejów były wykorzystywane do produkcji wina. Dzięki temu takie wino było gotowe do spożycia już po dwóch tygodniach.
Jeżeli mowa o składzie witaminowym daktyli to na czoło wysuwa się witamina A znana ze swojego dobroczynnego wpływu na oczy i skórę. Zawierają ponadto witaminę B1, B2,C,K i PP oraz składniki mineralne takie jak potas, magnez, fosfor i żelazo. Dla przypomnienia witaminy z grupy B są niezbędne w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego oraz mózgu. Z kolei witamina C jako przeciwutleniacz skutecznie zwalcza wolne rodniki. Jeżeli chcemy dbać o swoje serce to pamiętajmy żeby dwa razy w tygodniu namoczyć je w wodzie i zjeść rano. Jak zatem widać daktyle wykazują szereg może wciąż mało docenianych właściwości. Działają przeciwzapalnie, przeciwzakrzepowo, a także przeciwbólowo. Możemy je zajadać również przy przeziębieniu, ponieważ zawierają naturalne salicylany, działające jak aspiryna, jednak w przeciwieństwie do niej nie podrażniają żołądka. Ważnym składnikiem daktyli jest również bor, który zapobiega osteoporozie oraz łagodzi objawy menopauzy. Te niezwykłe owoce wykorzystywane są również w przemyśle kosmetycznym. Stanowią składnik kremów, balsamów do ciała czy żelów pod prysznic. Wszystko to dzięki swoim właściwościom ujędrniającym, silnie wygładzającym zmarszczki, regenerującym oraz przeciwutleniającym.
Kolejnym produktem z daktyli jest syrop. Syrop z daktyli, o głęboko czekoladowej barwie i gęstej, ciągnącej się konsystencji to rzecz wyjątkowa. Z łatwością zastąpi cukier i słodzik, ale również sprawdzi się jako alternatywa dla.. czekolady. Dodany do posiłku wzbogaci go smakiem, nada niezwykłej barwy oraz zapewni dawkę składników odżywczych.
Autor: Redakcja Bakalie.com
