Stwardnienie rozsiane jako najczęstsza choroba neurologiczna młodych ludzi
Stwardnienie rozsiane(SM) to przewlekła, zapalna choroba atakująca układ nerwowy, polegająca na demielinizacji włókien nerwowych w mózgu i rdzeniu kręgowym. Mówiąc prościej limfocyty niszczą osłonkę włókien nerwowych, co prowadzi do nieprawidłowego przekazywania impulsów nerwowych, a to z kolei do upośledzenia czynności ruchowych organizmu lub zaburzenia czucia w różnych częściach ciała. Osłonki nerwowe mogą się odbudowywać co nazywamy procesem remielinizacji. Natomiast kolejne ataki choroby osłabiają ten proces, który wraz z biegiem czasu i rozwojem choroby może zanikać.
SM może wystąpić w każdym wieku, ale głównie atakuje młodych ludzi, najczęściej chorują osoby między 20-tym, a 40-tym rokiem życia w tym dwa, a nawet niektóre źródła mówią, że trzy razy częściej chorują kobiety. Występują również przypadki zachorowań dzieci.
Przyczyny choroby nie są dokładnie znane. Wymienia się jednak kilka czynników, które według naukowców mogą mieć wpływ na jej rozwój. Są to predyspozycje genetyczne, rasa i miejsce zamieszkania czy wirusy i bakterie. Stwardnienie rozsiane najczęściej występuje wśród ludzi rasy białej zamieszkujących strefę umiarkowaną, gdzie występuje mało słońca, a przez to synteza witaminy D w skórze jest zbyt mała. Za czynnik ryzyka wystąpienia stwardnienia rozsianego uważany jest również ciężki stres. Nie ma jednak na to wystarczających dowodów.
Do objawów stwardnienia rozsianego zaliczamy: zaburzenia czucia w kończynach tj. drętwienie, mrowienie, zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów, zapalenie nerwu wzrokowego powodujące zaburzenia ostrości wzroku. Często pojawia się również podwójne widzenie, zaburzenie widzenia barw i ból przy skręcie gałki ocznej. Oprócz tego skurcze mięśniowe oraz osłabienie mięśniowe. Z czasem mogą pojawić się zaparcia lub odwrotnie nietrzymanie stolca oraz nietrzymanie moczu. Charakterystycznym objawem u pacjentów jest również ogólne zmęczenie, depresja, trudności w koncentracji i zaburzenia pamięci krótkotrwałej oraz problemy z mowa. Zarówno u kobiet jak i mężczyzn może również wystąpić spadek libido.
Wyróżniamy 4 postacie kliniczne SM
1.Rzutowo-remisyjna
W tym przypadku objawy występują przez pewien czas. Może to być kilka dni, tygodni czy też nawet miesięcy po czym stan neurologiczny ulega częściowej lub całkowitej poprawie. Postać rzutowo-re-emisyjną charakteryzują jak sama nazwa wskazuje tzw. rzuty i reemisje występujące naprzemiennie. Rzutem nazywamy atak komórek układu odpornościowego tj. limfocytów na włókna nerwowe w mózgu lub rdzeniu kręgowym. W tym czasie mogą powrócić stare symptomy lub pojawić się nowe. Minimalny czas trwania tzw. rzutu to 24 h.
2. Postać pierwotnie postępująca.
Ta odmiana sm diagnozowana jest u osób w wiek lat 40 lub starszych. Początki choroby związane są z osłabieniem chodzenia. Charakterystyczny jest brak rzutów i reemisji jak również zmiany demielinizacyjne, które występują głównie w obrębie rdzenia kręgowego. Stan chorego stopniowo się pogarsza i prowadzi do coraz większej niepełnosprawności.
3. Postać wtórnie postępująca.
Ujawnia się kiedy u osób z postacią rzutowo- re-emisyjną występuje pogorszenie trwające dłużej niż 6 miesięcy. Równolegle mogą występować również rzuty choroby, ale niekoniecznie. Postać wtórnie postępująca rozwija się najprawdopodobniej w wyniku uszkodzenia włókien nerwowych tj. aksonów. Osłonki mielinowe potrafią się regenerować. Natomiast aksony nie mają już takiej zdolności. Co ciekawe postać wtórnie postępująca nie zawsze musi się rozwinąć, dotyczy około 65% pacjentów.
4.Postać łagodna.
Po jednym bądź dwóch rzutach choroba całkowicie ustępuje. Przez 10-15 lat chory funkcjonuje zupełnie normalnie jak zdrowa osoba. Po tym czasie może rozwinąć się jedynie łagodna niepełnosprawność, ale stan chorego nie pogarsza się i nie występują rzuty. Ta postać SM dotyczy ok.20% osób. Sam początek choroby jest również mniej groźny, bo objawia się mrowieniem, drętwieniem i zmianami czucia.
Czy istnieje lekarstwo na stwardnienie rozciane ?
Dotychczas nie wynaleziono lekarstwa, które by całkowicie leczyło schorzenie. Natomiast dostępne są w Polsce Programy Lekowe, które modyfikują przebieg choroby. Wyróżniamy leki immunomodulujące mające wpływ na przebieg choroby poprzez zredukowanie częstotliwości oraz nasilenia rzutów. W ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia dostępne są w ramach programu lekowego pierwszej linii: Interferon - beta-1a, Interferon - beta-1b, Peginterferon beta-1a oraz Octan glatirameru. Ich skutki uboczne są łagodne, a skuteczność umiarkowana. Większą skutecznością charakteryzuje się nowoczesny lek doustny Fumaran dimetylu. Jednak według dostępnych danych jego skutki uboczne również są większe. Leczenie programem lekowym drugiej linii rozpoczyna się w przypadku niepowodzenia terapii lekowej pierwszego rzutu lub szybko rozwijającej się ciężkiej postaci stwardnienia rozsianego. Dostępne są w tym przypadku dwa leki: Natalizumab podawany dożylnie oraz Fingolimod podawany doustnie.
W przypadku rzutu choroby stosuje się każdorazowo sterydy w postaci wlewów dożylnych. Ich zadaniem jest hamowanie reakcji zapalnej oraz nadmiernej reakcji układu odpornościowego. W Polsce konieczna jest więc hospitalizacja.
W leczeniu SM stosuje się również rehabilitację, psychoterapię oraz fizjoterapię.
Należy jednak pamiętać, że bardzo ważne jest nastawienie psychiczne pacjenta, ponieważ umysł ludzki posiada niezwykłą moc uzdrawiania, czasami nawet większą niż lekarstwo.
Autor: Redakcja Bakalie.com
