Alergia pokarmowa dotyka około 7% dzieci w wieku poniżej 3 lat i do 3% dorosłych. Reakcje alergiczne mogą mieć różne nasilenie. W skrajnych przypadkach może wystąpić, bardzo niebezpieczny, wstrząs anafilaktyczny, który zagraża życiu. Jak sobie radzić z alergią pokarmową?
Czym jest alergia pokarmowa?
Jest to reakcja układu odpornościowego, która pojawia się wkrótce po zjedzeniu konkretnego produktu. Układ immunologiczny błędnie identyfikuje konkretny pokarm lub substancję w żywności jako coś szkodliwego. W odpowiedzi uruchamia komórki, znane jako immunoglobulina E (IgE), w celu zneutralizowania tej substancji.
Następnym razem, po zjedzeniu choćby najmniejszej ilości tego pokarmu, uwalnia się do krwiobiegu histamina, a także inne substancje chemiczne i powodują objawy alergii.Nawet niewielka ilość pokarmu, wywołującego alergię, może być przyczyną powstania objawów, takich jak problemy trawienne, pokrzywka lub obrzęk dróg oddechowych. U niektórych osób alergia pokarmowa może powodować ciężkie objawy lub nawet zagrażającą życiu reakcję, znaną jako wstrząs anafilaktyczny.
Zdarza się często, że występująca we wczesnych latach życia alergia ustępuje u starszych dzieci, najczęściej w okresie dojrzewania. Alergia pokarmowa bywa mylona ze znacznie częstszą reakcją, znaną jako nietolerancja pokarmowa, która spowodowana jest brakiem któregoś z enzymów trawiennych, co sprawia, że nasz organizm nie jest w stanie przyswajać niektórych składników. Jest ona uciążliwa, ale nie powoduje reakcji układu odpornościowego i nie jest tak niebezpieczna, jak alergia.
Jakie pokarmy najczęściej wywołują alergię?
Wszystkie rodzaje pokarmów mogą działać alergizująco. Jest jednak grupa produktów, które szczególnie często są powodem powstawania reakcji alergicznych:
- mleko (głównie u dzieci),
- jajka,
- orzeszki ziemne (mogą wywoływać najcięższe reakcje)
- orzechy włoskie, pekan, nerkowce i migdały,
- ryby,
- owoce morza, głównie skorupiaki,
- zboża,
- owoce – najczęściej cytrusy, truskawki, kiwi, papaja i mango,
- gorczyca (musztarda),
- seler,
- soja,
- sezam.
Objawy alergii pokarmowej
Symptomy alergii pokarmowej pojawiają się od kilku minut do dwóch godzin po zjedzeniu uczulającego pokarmu.
Najczęstsze pojawiają się:
- mrowienie lub swędzenie w jamie ustnej,
- wysypka lub swędzenie,
- obrzęk warg, twarzy, języka i gardła lub innych części ciała,
- problemy z oddychaniem,
- zatkanie nosa,
- ból brzucha, biegunka, nudności lub wymioty,
- zawroty głowy, oszołomienie.
U niektórych osób alergia pokarmowa może wywołać wstrząs anafilaktyczny. To sytuacja zagrażająca życiu. Występuje od kilku sekund do kilkunastu minut od zjedzenia alergizującego pokarmu. Oto objawy mogące świadczyć o takim wstrząsie:
- nagły spadek ciśnienia krwi,
- przyspieszenia akcji serca,
- słabe tętno,
- silna duszność,
- obrzęk błony śluzowej krtani i zablokowanie dróg oddechowych,
- utrata przytomności,
- drgawki,
- wymioty, bezwiedne oddawanie moczu i stolca.
Wstrząs anafilaktyczny może wystąpić także po ukąszeniu przez szerszenia czy pszczołę lub po zażyciu niektórych leków.
Pierwsza pomoc przy wstrząsie anafilaktycznym
Konieczne jest natychmiastowe wezwanie pogotowia. Osobę poszkodowaną należy ułożyć z uniesionymi nogami, obserwować czynności życiowe i w razie potrzeby rozpocząć reanimację. Jeśli poszkodowany ma przy sobie adrenalinę, to można podać mu strzykawkę, ale zastrzyk musi wykonać sam.
Trudna diagnoza
Rozpoznanie alergii pokarmowej jest dość skomplikowane. Przeprowadza się wywiad lekarski, testy skórne i badanie krwi. W szczególnych przypadkach wykonuje się tak zwane próby prowokacyjne lub badanie próbki błony śluzowej jelita.
Zapobieganie i leczenie reakcjom alergicznym
Najlepszym sposobem jest dieta eliminacyjna, czyli poznanie i unikanie produktów, które powodują objawy alergiczne. Szczególnie należy zwracać uwagę na gotowe wyroby, które mogą zawierać w swoim składzie alergeny. Trzeba dokładnie czytać etykiety. Uważać także należy w restauracjach i jadłodajniach — sprawdzać i pytać o skład dań.
W zależności od objawów, jakie wywołuje alergen, dopasowuje się odpowiednie rodzaje leków:
- antyhistaminowe — stosuje się w zespole alergii jamy ustnej, przy reakcjach ze strony układu oddechowego i zmianach skórnych;
- glikokortykosteroidy doustne — przy przewlekłych dolegliwościach i stanach zapalnych przewodu pokarmowego;
- sterydy — do szybkiego neutralizowania ciężkich objawów Ten rodzaj leków można podawać jedynie przez krótki okres.
W leczeniu alergii pokarmowej stosuje się również metodę odczulania, dzięki której układ odpornościowy przestaje reagować na alergeny, lub reaguje na nie o wiele słabiej. Jest to jednak terapia ryzykowna, gdyż może wywołać wstrząs anafilaktyczny.
Stale trwają prace naukowców nad nowymi metodami leczenia alergii. Są to skomplikowane procesy z wykorzystaniem przeciwciał monoklonalnych i alergenów rekombinowanych oraz immunoterapia nieswoista polegająca na stosowaniu immunoaktywnego peptydu stymulującego układ odpornościowy.
Autor: Redakcja Bakalie.com
