Wosk pszczeli
Pszczoły. Nie przez wszystkich lubiane, lecz spełniające ogromnie ważną rolę w przyrodzie. To właśnie one produkują miód, którego produktem ubocznym jest wosk.
Do wyprodukowania jednego kilograma wosku, pszczoły zużywają około czterech kilogramów miodu. Wosk pszczeli ma stałą konsystencję, która zaczyna topnieć w temperaturze 62-72 stopni. Charakteryzuje się jasną a nawet biało - przezroczystą barwą. Jeżeli plaster miodu jest ciemniejszego koloru z całą pewnością jest z domieszką kitu pszczelego oraz zawiera zanieczyszczenia. Z upływem czasu plaster miodu może zmienić barwę na ciemnożółtą, wręcz ciemnobrązową.
Wosk pszczeli - jak powstaje?
Gniazda pszczół zbudowane są z plastrów. Na nich odbywa się całe życie pszczelej rodziny. W komórkach plastra robotnice wychowują dzieci i gromadzą zapasy miodu. Bez tego komórka rodzinna nie przeżyje. Pszczoły, są w stanie w 45 dni wybudować nowy plaster. Wosk pszczeli jest wydzieliną gruczołów woskowych pszczół, zwanych woszczarkami, aktywnych pomiędzy 12 a 18 dniem ich życia. Ilość wydzielania wosku zależy od pracowitości pszczoły. W tym okresie, jedna pszczoła jest w stanie wygenerować średnio 6,5 mg wosku. Wydawanie miodu przez pszczoły jest procesem ciągłym, który nie podlega wpływom czynników zewnętrznych.
Wosk w czystej postaci wykorzystywany jest w gnieździe także do naprawy uszkodzeń i zasklepienia komórek wypełnionych dojrzałym miodem. Natomiast do zasklepienia komórek z czerwiem robotnice używają mieszaniny wosku z pyłkiem kwiatowym.
Wosk pszczeli - budowa
Wosk stanowi mieszaninę kwasów, hydroksykwasów, alkoholi jednohydroksylowych i dwuhydroksylowych, estrów i węglowodorów.
Jest zbudowany z węgla (73,3%), wodoru (13,2%) i tlenu (7,5%). Zawartość poszczególnych związków nie jest stała. Zidentyfikowano w nim następujące kwasy i alkohole:
• kwas palmitynowy CH3(CH2)14COOH temperatura topnienia 62,6º
• kwas cerotynowy CH3(CH2)24COOH temperatura topnienia 87,7º
• kwas melisowy CH3(CH2)28COOH temperatura topnienia 91,0º
• alkohol cerylowy CH3(CH2)24CH2OH temperatura topnienia 50,0º
• alkohol mirycylowy CH3(CH2)28CH2OH temperatura topnienia 87,5º
Stałymi składnikami wosku są: propolis, pyłek kwiatowy, laktony i biopierwiastki. Wosk zawiera również estry kwasu octowego, masłowego walerianowego jako substancje zapachowe oraz chryzynę - żółty barwnik.
Składniki odżywcze wosku pszczelego
W skład wosku pszczelego wchodzą estry alkoholi i kwasów tłuszczowych, a także wolne kwasy tłuszczowe, węglowodory, wolne alkohole tłuszczowe. Występują w nim także węglowodany, barwniki, minerały i substancje aromatyczne. Dzięki chryzynie, która jest niczym innym jak żółtym barwnikiem występującym w pszczelim pyłku, wosk ma właściwości antybiotyczne. Estry i beta- karoten powodują, że wosk zyskuje właściwości przeciwzapalne i odnawiające. Jeśli dołożymy do tego flawonoidy, czyli związki przeciwutleniaczy i barwników, okazuje się, że wosk zyskuje właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Okazuje się, że w wosku występuje również skwalen, który jest lipidem i chroni przed drobnoustrojami. Zawarta w wosku witamina A pobudza i reguluje podział komórkowy. Lepik pszczeli to mieszanina kwasów takich jak: palmitynowy, melisowy, masłowy, walerianowy i octowy.
Wosk pszczeli – właściwości lecznicze
Wosk pszczeli posiada wiele cennych właściwości i stosowany jest w medycynie naturalnej od ponad pięciu tysięcy lat. Wosk pszczeli wykazuje się znakomitymi właściwościami leczniczymi. Znajduje zastosowanie w leczeniu górnych dróg oddechowych, chorób serca, a także wszelkich przypadłości dermatologicznych. Doskonale wiedziały o tym nasze babki czy prababki. Zazwyczaj każde przeziębienie leczyły one lepikiem, zanim wosk pszczeli wpisał się jako jeden ze składników środków farmakologicznych i przestał być uważany w głównej mierze jako środek medycyny ludowej. W lecznictwie swoje zastosowanie znalazł zarówno wosk pszczeli jak i miód, pyłek kwiatowy, propolis, a także mleczko pszczele.
Wosk pszczeli - kiedyś i dziś
W starożytności wosk pszczeli traktowany był jako pożywienie. Często mówiono, że jest pokarmem Bogów. Był składnikiem kosmetyków, które stosowały kobiety, aby ich skóra była odżywiona, jędrna i gładka. Z wosku były budowane tablice przeznaczone do pisania. Można powiedzieć, że były one odpowiednikiem dzisiejszych zeszytów. Z wosku pszczelego powstawały też pierwsze świece, które pozwalały współczesnym cywilizacjom na oświetlanie swoich domostw.
W dzisiejszych czasach wosk pszczeli, w dalszym ciągu stosowany jest w farmakologii. Używany jest do produkcji lekarstw. Są to przede wszystkim preparaty na ból gardła np. tabletki do ssania i syropy na kaszel. Zawarte w wosku pszczelim proteiny, lipidy, a także sole mineralne sprawiają, że jest on wykorzystywany jako dodatek do maści przeciwbólowych a także do produkcji plastrów.
Ponieważ struktura wosku jest twarda nie może być on bazą maści czy kremów. Jednakże w połączeniu z ciekłą parafiną lub olejem staje się znakomitym kosmetykiem. Najbardziej znanymi kosmetykami zawierającymi wosk pszczeli są kremy czy balsamy. Mają lekko lepiącą konsystencję, lecz znakomicie się wchłaniają. Powodują, że nasze ciało się odpręża i jest znakomicie nawilżone oraz natłuszczone. Kosmetyki te bogate są w witaminę A, E, F a także filtry UV. Na bazie mieszanki wosku i parafiny produkowane są również pomadki, podkłady, tusze do rzęs oraz peelingi.
Swoje zastosowanie wosk pszczeli znalazł także w stomatologii. Wykorzystywany jest do odlewów zębów, a także jako środek czyszczący.
Świece z wosku dla relaksu
Z wosku pszczelego produkowane są świece. Podczas ich palenia, w powietrzu unosi się miły, kwiatowy, lekko orzeźwiający zapach. Takie świece nie dymią, wprowadzając nas w pozytywny, kojący i relaksujący nastrój. Świece mają bardzo korzystny wpływ na otoczenie. Neutralizują negatywne promieniowanie urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Oczyszczają również powietrze z alergenów. Polecane są osobom chorym na astmę, a także tym, którzy mają problemy z chorobami górnych dróg oddechowych. Dym woskowej świecy doskonale zwalcza zapach papierosów.
Autor: Redakcja Bakalie.com
