Historia i występowanie
Marakuja to owoc Męczennicy (Passiflora). Szacuje się, że na świecie istnieje około 500 gatunków passiflory. Są to dziko rosnące tropikalne pnącza dorastające nawet do 20 metrów wysokości, dzięki specjalnym czepnym wąsom. Rosną dziko w tropikalnych lasach Ameryki Południowej i Północnej, a także na Bermudach. Zostały też zawleczone i rozprzestrzeniły się w Nowej Zelandii, Mikronezja, Galapagos, Hawajach i w Afryce. Najbardziej znane i wykorzystywane gatunki to:
Passiflora coerulea męczennica błękitna, Passiflora edulis czyli męczennica jadalna, Passiflora incarnata męczennica cielista, Passiflora mollissima; męczennia miękka, Passiflora quadrangularis męczennica olbrzymia.
Owoce męczennicy rosnącej dziko w lasach deszczowych od wieków były spożywane przez rdzenną ludność. W badaniach archeologicznych odkryto jej nasiona datowane na kilka tysięcy lat. Brazylijskie plemiona znalazły medyczne zastosowanie owoców marakui jako środka wzmacniającego pracę serca oraz jako lek uspokajający. W medycynie tradycyjnej Ameryki Południowej napar z liści marakui podawano nadpobudliwym dzieciom. Napoje na bazie wysuszonych nadziemnych części rośliny wraz z kwiatami i owocami miały zastosowanie w leczeniu astmy, krztuśca, zapalenia oskrzeli i kaszlu. W medycynie peruwiańskiej sok wyciśnięty z owoców stosowany był i jest do dzisiaj w leczeniu zakażeń dróg moczowych oraz jako łagodny środek moczopędny. Z informacji pochodzących z Bermudów dowiadujemy się, że owoce stosowano jako preparat przeciwbólowy. Indianie Maya używali wyciągów z passiflory jako medykamenu zwalczającego owsiki. Rozgniecione liście przykładali w celu zmniejszenia opuchlizny. Niektóre gatunki były wykorzystywane jako leki w chorobach oczu, inne zaś zalecane były jako preparat wymiotny oraz jako środek przeczyszczający. Miazga z korzenia męczennicy cielistej przygotowywana była do „wzmacniania” krwi. Hiszpanie stosowali liście jako leki nasenne. Pierwsze zapisane informacje o potencjale medycznym męczennicy pojawiły się w 1569 roku. Podał je przebywający w Peru, hiszpański badacz Monardus opisując męczennicę cielistą wykorzystywaną przez Indian do leczenia bezsenności i napięcia nerwowego. O zastosowaniu medycznym tych roślin nie tylko na terenie Ameryki, ale także w krajach europejskich świadczą liczne monografie (m.in. European Pharmacopoeia, ESCOP Monographs, British Pharmacopoeia, U.S. Homeopathic Pharmacopoeia, Pharmacopoeia Heveltica, Pharmacopee Francaise).
Uprawa
Męczennica jadalna (Passiflora edulis) gatunek rośliny z rodziny męczennicowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej (Brazylia, Argentyna, Paragwaj). Pnącze tego gatunku dorasta do 9 metrów wysokości. Posiada trzyklapkowe liście o piłkowanym brzegu. Wyróżnia się różnobarwnymi kwiatami o bardzo oryginalnej budowie i przyjemnym zapachu. Wytwarza owoce kuliste lub jajowate wielkości cytryny, w kolorze żółtym, pomarańczowym lub fioletowym zależnie od odmiany. Dojrzałe owoce są lekko pomarszczone. W Brazylii i Kolumbii niektóre odmiany wytwarzają owoce ważące nawet 1 kilogram. Pod skórką znajduje się kleisty, galaretowaty miąższ, o niepowtarzalny słodko-kwaśnym smaku.
Produkty z marakui
Marakuja charakteryzuje się niesamowitym, głębokim słodko-kwaskowym smakiem miąższu. Jest niezastąpionym dodatkiem w sałatkach, nie tylko owocowych. Świetnie sprawdzi się połączona z orzechami oraz pleśniowym serem.
W sklepach możemy nabyć nie tylko świeże owoce. Bogactwo zawarte w owocach marakui wykorzystywane jest również w produkcji owoców suszonych, kandyzowanych, soków, przetworów bądź owocowego pudru.
Marakuja suszona i kandyzowana doskonale sprawdzi się jako dodatek do deserów, bądź szybka i zdrowa przekąska. Marakuja w syropie będzie pyszną i słodką polewą do lodów. Może być także bazą sosu w sałatce owocowej. Niezwykle wartościowy i coraz częściej doceniany przez konsumentów, jest suszony sok z owoców marakui. Zawiera on nie tylko dużą ilość witaminy C i A, ale także wiele cennego błonnika, wspomagającego dietę. Dodatkowo, suszony sok z owoców, może być dość długo przechowywany, zamknięty w szczelnym pudełeczku. Możemy korzystać z niego dodając do koktajli, lub przygotowując z niego cudowne, słodkie napoje.
Autor: Redakcja Bakalie.com
