Gałka muszkatołowa wraz z pieprzem i goździkami były przyprawami, po które płynął Krzysztof Kolumb. Można powiedzieć, że to między innymi dzięki nim odkryta została Ameryka. Kiedyś bardzo cenna, dziś jest dostępną przyprawą, która cieszy się uznaniem i jest niezastąpiona w wielu potrawach. Poza walorami aromatycznymi i smakowymi ma także liczne właściwości zdrowotne.
Gdzie i jak rośnie gałka muszkatołowa ?
Muszkatołowiec korzenny, długowieczne drzewo, pochodzące z indonezyjskich wysp Banda, części archipelagu Moluków nazywanych Wyspami Korzennymi, rodzi owoce, z których powstaje gałka muszkatołowa. Owoce drzewa to żółto-czerwone torebki, w których znajdują się duże nasiona pokryte osnówką o czerwonej barwie. Przyprawę stanowi wysuszona pestka owocu, przypominająca wyglądem nieduży orzech. Ma silny korzenny aromat i słodkawy smak. Jako przyprawa wykorzystywana jest również osnówka pestki, która nazywana jest kwiatem muszkatołowym. Ma bardziej intensywny zapach i słodszy smak od gałki.
Dlaczego przez wieki była tak cenna ?
Prawdopodobnie najwcześniej znali ją mieszkańcy Indii. Początkowo handel gałką muszkatołową prowadzili Arabowie. W XVI wieku, po wyprawie Magellana, handel przejęli Portugalczycy, a po nich Hiszpanie. W XVII wieku w wyniku krwawej wojny kontrolę nad uprawą i handlem gałki muszkatołowej zdobyli Holendrzy. Kolejnymi monopolistami na tę przyprawę byli Francuzi. Ze względu na niedostępność i walki o wyłączność, przez wieki cena gałki muszkatołowej była wręcz niebotyczna. Dopiero kiedy w koloniach brytyjskich zaczęły dojrzewać muszkatołowce z sadzonek zdobytych i wyhodowanych przez Anglików, ceny spadły i gałka stała się przyprawą dostępną nie tylko dla najzamożniejszych.
Do czego dodawać
Dodaje się ją też do zup, sosów i makaronów. Doskonale nadaje się do warzyw: dyni, szpinaku, kalafiora, brukselki, marchewki, ziemniaków, bakłażana oraz roślin strączkowych. Podnosi smak dań mięsnych – gulaszu, kotletów mielonych, pieczeni oraz wszelkiego rodzaju farszów. Pasuje także do ryb i owoców morza. Gałka muszkatołowa to także nieodzowny składnik grzanego wina. Można nią aromatyzować kompoty, koktajle owocowe, a także kakao.Dodawana jest też do rozmaitych ciast (piernik, marchewkowe, daktylowe) oraz do budyni i różnych deserów mlecznych i serowych. Warto spróbować surowych owoców (jabłka, gruszki, ananas) posypanych świeżo startą gałką muszkatołową. Co prawda można kupić gałkę sproszkowaną, ale szybko wietrzeje, więc najlepsza jest starta tuż przed dodaniem do potrawy.
Właściwości zdrowotne
Od stuleci była uznanym ziołowym lekiem. Swoje właściwości zawdzięcza głównie zawartości znacznej ilości przeciwutleniaczy, a także innych ważnych dla zdrowia związków. Regularne spożywanie gałki muszkatołowej działa zapobiegawczo i leczniczo.
- Poprawia pracę układu trawiennego – leczy niestrawność, hamuje nudności i stymuluje perystaltykę jelit;
- Pomaga w utrzymaniu dobrego stanu jamy ustnej – jej właściwości przeciwbakteryjne hamują próchnicę zębów i wszelkie stany zapalne jamy ustnej;
- Odtruwa wątrobę – stymuluje usuwanie toksycznych substancji z wątroby i dróg żółciowych;
- Oczyszcza nerki i sprzyja rozpuszczaniu kamieni nerkowych – dzięki właściwościom moczopędnym zwiększa ilość moczu, nie zaburzając równowagi elektrolitów;
- Przeciwdziała bezsenności – działa rozluźniająco i uspokajająco;
- Łagodzi bóle i likwiduje stany zapalne – dzięki zawartym w niej przeciwutleniaczom i właściwościom przeciwzapalnym niweluje bóle głowy oraz cierpienia spowodowane urazami, a także zwalcza zapalenie stawów;
- Zmniejsza ryzyko powstawania nowotworów – duża zawartość przeciwutleniaczy redukuje ilość wolnych rodników, których nadmiar może powodować rozrost komórek rakowych;
- Poprawia krążenie i obniża ciśnienie krwi – wpływa na rozszerzanie naczyń krwionośnych;
- Usprawnia pracę mózgu, zwiększa koncentrację i pamięć oraz zmniejsza niebezpieczeństwo pojawienia się demencji i choroby Alzheimera;
- Zwiększa odporność organizmu;
- Leczy trądzik – stosowana zewnętrznie i doustnie likwiduje bakterie wywołujące powstawanie wyprysków;
- Opóźnia starzenie się skóry.
Gałka muszkatołowa może działać jak narkotyk
Głównym składnikiem olejku eterycznego, zawartego w gałce muszkatołowej, jest mirystycyna, która ma właściwości halucynogenne.
Spożycie dużych dawek gałki muszkatołowej (6 do 30 g) może spowodować stany lękowe, utratę kontaktu z rzeczywistością, zburzenia orientacji w czasie i przestrzeni oraz halucynacje. Przedawkowanie może doprowadzić do ciężkiego delirium, a nawet zatrzymania akcji serca. Ponadto, zawarty w gałce muszkatołowej safrol spożywany w dużych ilościach ma działanie rakotwórcze. Stosowana jako przyprawa, w rozsądnych ilościach gałka muszkatołowa jest całkowicie bezpieczna i zdrowa.
Autor : Redakcja Bakalie.com
