Anemia (niedokrwistość) - jest to stan patologiczny, w którym dochodzi do zmniejszenia liczby czerwonych krwinek (erytrocytów), poziomu hemoglobiny (odpowiada za transport tlenu), oraz hematokrytu. Jak powszechnie wiadomo tlen jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania wszystkich komórek i tkanek w organizmie. Anemia jest stanem zagrażającym szczególnie dla mózgu i serca, w ciężkich postaciach doprowadzić może do zgonu.
Jakie są przyczyny anemii?
Możemy wyróżnić następujące typy niedokrwistości:
- pokrwotoczną- następuje na skutek masywnej utraty krwi, najczęściej w wyniku krwotoku, zwykle z dróg rodnych lub tych do światła przewodu pokarmowego,
- z niedoboru żelaza- najbardziej narażone są na nią kobiety w trakcie krwawienia menstruacyjnego, zwłaszcza, jeśli jest ono bardzo obfite i długotrwałe. Przyczyną tego typu mogą być również zaburzenia wchłaniania żelaza w przewodzie pokarmowym.
- chorób przewlekłych- związane jest to bezpośrednio z toczącym się procesem zapalnym w organizmie. Schorzeniami, w których ten typ anemii może wystąpić są: nowotwory, toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów, choroby nerek.
- megaloblastyczna- wynika z niedoboru kwasu foliowego oraz witaminy B12 w organizmie. Dochodzi do nienaturalnego powiększenia krwinki czerwonej i upośledzenia transportu tlenu.
- hemolityczna- w tym przypadku dochodzi do przedwczesnego i nieprawidłowego procesu rozpadu krwinek czerwonych. Może występować pod postacią wrodzoną- defekt budowy krwinek, lub nabytą- w wyniku zakażenia malarią, toksoplazmozą, w wyniku chorób autoimmunologicznych.
- aplastyczna- w tym typie anemii odnotowuje się upośledzone funkcjonowanie szpiku kostnego i zmniejszenie liczby wszystkich elementów morfotycznych krwi. Przyczyną tej niedokrwistości mogą być: chemioterapia, zakażenia wirusowe, kontakt ze środkami owadobójczymi, zaburzenie autoimmunologiczne.
- inne przyczyny- niedobór witaminy B12 (anemia złośliwa), pęknięcie erytrocytów (anemia hemolityczna).
Jakie są objawy anemii?
Zależą one głównie od postaci niedokrwistości jak i ogólnego stanu pacjenta. Do ogólnych objawów możemy zaliczyć:
- bladość powłok skórnych,
- obniżoną sprawność fizyczną,
- szum w uszach,
- stany podgorączkowe,
- płytki oddech,
- dolegliwości bólowe zlokalizowane w okolicy serca.
W przypadku anemii pokrwotocznej objawy są ściśle związane z ilością utraconej krwi. Przy szybkiej utracie 1, 5-2 litrów zaobserwować można spadek temperatury ciała, zaburzenia w oddawaniu moczu, spadek ciśnienia tętniczego. W konsekwencji wystąpienia opisanych objawów dojść może do utraty przytomności.
W niedokrwistości z niedoboru żelaza można spotkać się ze specyficznymi objawami takim jak: apetyt na kredę, krochmal. Dodatkowo występują zajady w kącikach ust, sucha skóra, pieczenie powierzchni języka.
Objawy anemii megaloblastycznej związane są z rodzajem niedoboru. W przypadku deficytu witaminy B12 dochodzi do zaburzeń czucia, mrowienia i drętwienia dłoni i stóp, problemów z utrzymaniem równowagi, utraty masy ciała. Przy obniżonym poziomie kwasu foliowego mogą pojawiać się charakterystyczne przebarwienia, które bardzo często są zlokalizowane na grzbietowej stronie dłoni, a także w okolicach narządów płciowych.
Jak diagnozuje się anemię?
Podstawą do postawienia rozpoznania są badania morfologii krwi. Prawidłowe parametry mieszczą się w normach (czasami wartości te mogą się różnić w zależności od laboratorium):
Hematokryt- Hct:
- 35-47% dla kobiet,
- 42-52 % dla mężczyzn,
- 44-80 % dla noworodków.
Hemoglobina- Hb:
- 12-16 g/dl dla kobiet,
- 14-18 g/dl dla mężczyzn,
- 14, 5-19, 5 g/dl dla noworodków.
Liczba erytrocytów -RBC:
- 4, 2- 5, 4 mln/mm3 dla kobiet,
- 4, 7-6, 2 mln/mm3 dla mężczyzn,
- 6, 5-7, 5 mln/mm3 dla noworodków.
Jeśli któryś z ww. parametrów jest obniżony mówimy o anemii.
Leczymy i zapobiegamy anemii
Jak leczy się anemię?
W przypadku ostrej anemii na skutek utraty krwi leczenie polega na zatamowaniu krwotoku oraz przetoczeniu odpowiednich koncentratów. Gdy chory cierpi na niedokrwistość z niedoboru żelaza uzupełnia się jego niedobory przez odpowiednią suplementację. W przypadku, ciężkiej postaci pacjent zmuszony jest do przyjmowania zastrzyków. W anemii aplastycznej metodą leczenia staje się jedynie przeszczep szpiku kostnego oraz podawane leków sterydowych.
Czy anemii da się zapobiec?
Wszystko zależy od typu anemii. Jednym z głównych działań profilaktycznych, jakie można podjąć jest odpowiednia dieta, oraz w miarę możliwości szybko podjęta diagnostyka. Warto chociaż raz w roku wykonać badania morfologii obwodowej krwi.
Autor: Redakcja Bakalie.com
