Właściwości zdrowotne herbaty

Przygotowując herbatę musimy pamiętać o kilku niezwykle istotnych warunkach. Najbardziej istotnym jest sposób zaparzania suszu.  W zależności od rodzaju herbaty używamy wody o zmiennej temperaturze. Bardzo istotny jest czas zaparzania, który decyduje o właściwościach napoju.  Większość flawonoidów uwalniana jest do napoju w czasie pierwszej minuty zaparzania. Jednakże zbyt krótkie zaparzanie prowadzi do mniejszego wydzielania flawonoidów. Działanie pobudzające będą wykazywały napary zaparzane przez 2-3 minuty, dłuższe parzenie 5-6 minut powoduje, że uzyskamy działanie  uspokajające.  Na smak i kolor naparu wpływa zawartość wapnia i innych pierwiastków w wodzie. Powinniśmy używać wody o niewielkiej ilości wapnia i soli mineralnych.  Chlorowana woda, wysoka temperatura i zbyt długie zaparzanie mogą powodować zmiany smaku, herbata staje się gorzka, znacznie ciemniejsza i może szkodliwie wpływać na nasz organizm.

Świeżo zebrane liście herbaty mają inny skład chemiczny niż suchy produkt końcowy. Związki chemiczne obecne w świeżych liściach ulegają różnym przemianom. Niektóre z nich mogą ulec rozkładowi lub przekształcić się  tworząc nowe, o odmiennych właściwościach.  Badania analityczne wykazały, że herbata niepoddana procesowi fermentacji jest źródłem ponad 300 różnych związków chemicznych. W naparze z herbaty znajdujemy duże bogactwo polifenoli, garbniki od których zależy smak, zapach i kolor napoju, śladowe ilości olejków eterycznych, związki żywicowe, kwasy organiczne, enzymy, pektyny. Zawarte są tu witaminy A, B, B2, B3 ( niacyna) C, E, K oraz sole mineralne. Herbata jest również źródłem związków nieorganicznych – potasu, wapnia, magnezu, glinu, manganu, żelaza i śladowych ilości niklu, kobaltu, cynku, miedzi, kadmu i fluoru. W liściach znajdujemy również alkaloidy takie jak kofeina zwana teiną, teobrominę i teofilinę. Teina działa łagodniej niż kofeina zawarta w kawie. Związane jest to z tworzeniem się  połączenia taniny z teiną zwanego kofeinianem taniny. Oddziałuje ono w mniejszym stopniu na system nerwowy i układ sercowo-naczyniowy. Nie kumuluje się w organizmie, wiec nie grozi zatruciem. Niemałe znaczenie mają również pigmenty wchodzące w skład herbaty. Znajduje się tu  chlorofil, występujący głównie w zielonej herbacie, a także ksantofil i karoten obecny głównie w czarnych herbatach.

Prowadzone od wielu lat  badania nad właściwościami herbaty potwierdzają jej dobroczynny wpływ na funkcjonowanie organizmu oraz na zmniejszenie ryzyka zachorowania na różne choroby.

Napar z herbaty wpływa dobroczynnie na:

• układ odpornościowy

• układ kostny

• układ nerwowy

• układ krwionośny

• układ pokarmowy

• oczy

Napar z herbaty może pomóc naszemu układowi immunologicznemu w walce z infekcjami i zakażeniami. Bogactwo witaminy C wspomaga naszą odporność. Związki zawarte w herbacie, między innymi garbniki hamują rozwój wirusów, bakterii czy grzybów i blokują wydzielanie przez nie toksyn i enzymów chorobotwórczych. L-theanina obecna tylko w liściach herbaty wzmacnia i uaktywnia komórki układu odpornościowego limfocyty T. Limfocyty T wpływają na zwiększone wydzielania interferonu,  białka wytwarzanego i uwalnianego przez komórki ciała, w celu zwalczenia patogenów. Katechiny ograniczają ilość wolnych rodników. Chlorofil zawarty w liściach ma właściwości przeciwzapalne i odkażające.

Najbardziej liczną grupą substancji zawartych w liściach zielonej herbaty są związki polifenolowe, wśród których aktywne biologicznie są katechiny. Katechiny te to galusan epigallokatechiny (50– 80% zawartość), epikatechina, galusan epikatechiny i epigallokatechinę. Związki te powodują  wzrost aktywności podstawowych enzymów antyoksydacyjnych takich jak  katalazy, dysmutazy, reduktazy czy wreszcie  peroksydazy. Wzrost stężenia tych enzymów hamuje powstawanie wolnych rodników oraz zapobiega utlenianiu naturalnych antyoksydantów takich jak witamina A, E czy beta-karotenu. Po przez chellatowanie jonów metali w przewodzie pokarmowym ochraniają lipidy błony  komórkowych. Przeciwutleniające polifenole wpływają na aktywacje apoptozy (naturalny proces zaprogramowanej śmierci komórki w organizmie) komórek nowotworowych. Działania takie hamują  lub spowalniają proces powstawania i rozprzestrzeniania się komórek  nowotworowych. Mogą modyfikować aktywność enzymów detoksykacyjnych i wychwytywać aktywne metabolity kancerogenów lub dezaktywować  związki  mutagenne jakie mogą dostać się z pożywieniem jak i te, które powstają w naszym organizmie podczas metabolizmu.

Polifenole hamując powstawanie  wolnych rodników i złogów beta-amyloidu(nieprawidłowe białko, odpowiedzialne z choroby neurodegeneracyjne). Dzięki temu  zmniejszają ryzyko wystąpienia demencji i choroby Alzheimera.

Dzięki zawartości alkaloidów purynowych: kofeiny i teofiliny herbata poprawia pamięć i rozjaśnia umysł, pobudza korę mózgową, przyspieszając procesy myślenia i odbioru wrażeń. Zmniejsza zmęczenie i senność.  Apigenina należąca do flawonoidów przyspiesza proces tworzenia się komórek nerwowych i wzmacnia połączenia nerwowe w mózgu, co pozytywnie wpływa na funkcje zapamiętywania i uczenia się. Aminokwas L–teanina działa uspokajająco, zmniejsza stres i niepokój, stabilizuje nastrój. Dzięki niemu możemy się zrelaksować, wyciszyć  będąc w pełni skoncentrowanymi. Szybciej uczymy się i przyswajamy informacje. Witaminy z grupy B wpływają na prawidłowe funkcjonowania układu nerwowego. Obniżają stres i napięcie emocjonalne.

Teina rozszerza naczynia wieńcowe powodując obniżenie ciśnienia, przyspiesza akcję serca. Flawonoidy,  w tym występująca w liściach herbaty galotanina, kwercetyna i rutyna; wpływają uszczelniająco na śródbłonek naczyń włosowatych. W wyniku tej aktywności, dochodzi do uszczelnienia naczyń krwionośnych, polepszenia się ich elastyczność,  zmniejszenia ich przepuszczalności i możliwości pękania. Witaminy z grupy B uczestniczą w tworzeniu czerwonych ciałek krwi, regulują poziom cholesterolu we krwi. Katechiny zapobiegają agregacji płytek krwi,  zapobiegają utlenianiu złego cholesterolu – LDL. Występująca L–teanina stabilizuje ciśnienie krwi. W efekcie zmniejszone zostaje ryzyko powstania zakrzepów, opóźniają  się zmiany miażdżycowe, poprawia się krążenie, a więc zmniejsza się ryzyko wystąpienia chorób serca i udaru mózgu. Potas pomaga w utrzymaniu normalnej czynności układu sercowo-naczyniowego.

Kofeina pobudza ośrodki wegetatywne: oddechowy i naczynioruchowy zwiększając częstość i głębokość oddechów. Teofilina hamuje czynność skurczową mięśni gładkich zapobiegając napadom dychawicy oskrzelowej i chorobie wieńcowej.

Stosunkowo wysoka zawartość fluoru wzmacnia zęby i chroni przed próchnicą. Polifenole charakteryzują się działaniem przeciwbakteryjnym i ograniczają powstawanie płytki nazębnej. Zmniejszają zachorowalność na próchnicę i ograniczają zapadalność na schorzenia jamy ustnej.

Wysoka zawartość związków flawinowych zawartych w herbacie powoduje lepszą regulacje glukozy we krwi. Ludzie pijący regularnie herbatę mają niższy poziom insulino oporności i zdecydowanie niższe prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy czy chorób metabolicznych

Katechiny mają właściwości hamujące rozwój bakterii w układzie pokarmowym. Teina pobudza  wydzielanie soków trawiennych. Kwasy organiczne, wśród których możemy spotkać kwas szczawiowy, cytrynowy, jabłkowy, bursztynowy, pirogronowy, fumarowy  przyśpieszają  metabolizm i usuwają zbędne produkty przemiany materii wspomagają odchudzanie. Garbniki powodujące wyczuwanie gorzkiego smaku ułatwiają regenerację tkanek. Mogą przenikać do głębszych warstw tkanek hamując ruchy leukocytów, obkurczając naczynka krwionośne, ograniczając dzięki temu stan zapalny. Chronią błony śluzowe jelit, uniemożliwiając wnikanie patogenów przez co skutecznie zapobiegają biegunkom. Tearubigina wpływa na perystaltykę przewodu pokarmowego.

Herbata działa nie tylko w postaci naparów przyjmowanych wewnętrzne. Znane są jej właściwości łagodzące w stosowaniu zewnętrznym. Najbardziej znane są okłady stosowane na zmęczone, czerwone czy podkrążone oczy. Przygotowuje się je z naparu każdego rodzaju herbaty (bez dodatków i aromatów). Waciki do okładów moczy się w zimnym naparze i nakłada na powieki na około 15 minut. Po tym zabiegu znika opuchlizna, oczy wyglądają młodziej, skóra wokół oczu nabiera ładnego koloru. Polifenole, głównie rutyna, kwercetyna oraz witaminy z grupy B poprawiają ukrwienie skóry, uszczelniają i uelastyczniają śródbłonek naczyń. Wpływają na prawidłową kondycję skóry.



Autor: Redakcja Bakalie.com