Tarnina znalazła szerokie zastosowanie w medycynie, a zwłaszcza w medycynie naturalnej. Wykorzystuje się jej kwiaty, liście, korę, korzenie i owoce tarniny. Owoce tarniny są bogate w antyoksydanty, składniki mineralne i witaminę C. Kwiaty również są źródłem witaminy C oraz potasu i garbników.
Kwiat tarniny
Kwiaty tarniny (Flos Pruni spinose) są wykorzystywane przede wszystkim w leczeniu dróg moczowych. Mają one działanie moczopędne, leczą stany zapalne dróg moczowych w tym stany zapalne nerek, pęcherza moczowego i cewki moczowej, pomagają oczyszczać organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii. Zalecane są także w przypadku wystąpienia kamicy nerkowej. Zwiększają też elastyczność ścian naczyń włosowatych i zmniejszają ich przepuszczalność. Działają napotnie, wyksztuśnie i przeciwzapalnie. Mają również działanie uspokajające. Pobudzają przemianę materii i łagodnie przeczyszczają.
Pomagają również przy niektórych chorobach oczu takich jak stany zapalne naczyniówki i siatkówki. Stosuje się je w postaci naparów, odwarów i wyciągu z kwiatów tarniny. Wyciąg z kwiatów tarniny jest z kolei używany do pielęgnacji cery trądzikowej, przewlekłych stanów zapalnych skóry, alergicznych chorób skóry. Odwar z kwiatów tarniny jest stosowany jako lek przeciwbólowy przy bólach żołądka. Kwiaty tarniny są bogate w flawonoidy takie jak kwercetyna czy kemferol. Flawonoidy są przeciwutleniaczami, chroniącymi organizm przed wolnymi rodnikami. Zawierają pro antocyjany, pektyny, amigdalinę, garbniki, cukry, sole mineralne (głównie potas) oraz witaminę C. Działają przeciwzakrzepowo, przeciwzapalnie i uszczelniają naczynia krwionośne. Działają rozkurczowo na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych, dróg moczowych i żółciowych oraz przewodu pokarmowego.
Owoce tarniny
Owoce tarniny (Fructus Pruni spinowe) zawierają duże ilości glukozy i fruktozy, ale nie zawierają sacharozy i dlatego są wskazane dla osób cierpiących na cukrzycę. Są też źródłem kwasów organicznych np. jabłkowego, cytrynowego, bursztynowego, winnego, chinowego, salicylowego i kumarynowego, garbników, pektyn, związków mineralnych i pierwiastków śladowych. Zawierają witaminy – głównie C i beta karoten oraz aminokwasy – alaninę, leucynę, fenyloalaninę oraz kwasy tłuszczowe. Mają w swoim składzie również glikozydy, flawonoidy i antocyjany.
Działanie zdrowotne ma przede wszystkim wywar i sok z owoców tarniny. Tarki w przeciwieństwie do kwiatów tarniny działają zapierająco. Niszczą też bakterie w przewodzie pokarmowym i spowalniają ruchy robaczkowe jelit, dlatego są wskazane przy biegunkach, nieżytach żołądka i problemach jelitowych. Maja działanie przeciwzapalne i przeciw bakteryjne. Hamują krwawienie, kiedyś wywar z owoców tarniny podawano przy podejrzeniu krwotoku wewnętrznego. Dzięki dużej zawartości witaminy C tarki były stosowane również do leczenia szkorbutu i innych chorób powstałych w wyniku awitaminozy. Wywar z tarek stosuje się do płukania jamy ustnej i nosa przy przeziębieniach i stanach zapalnych.
Kora i korzenie tarniny
Wywar z kory i korzeni tarniny był stosowany w medycynie ludowej jako lek moczopędny i przeczyszczający. Używano go jako środek, który miał oczyścić organizm ze złogów i toksyn. Działa napotnie i obniża temperaturę, dlatego jest wskazany przy wysokiej gorączce. Ponieważ ma właściwości przeciwzapalne można go stosować do nasiadówek i irygacji przy upławach. Wywar kory wpływa łagodząco na stany zapalne skóry. Kora tarniny zawiera liczne flawonoidy.
Zagrożenia dla zdrowia
Pestki tarek zawierają glikozydy cyjanogenne – amigdalinę, prunazynę i sambunigrynę. Substancje te są też w niewielkich ilościach obecne w kwiatach tarniny. Powstaje z nich silnie toksyczny cyjanowodór (kwas pruski) oraz benzaldehyd o charakterystycznym zapachu migdałów i marcepana. Spożycie kilkudziesięciu miligramów cyjanowodoru może się zakończyć śmiercią w wyniku niedotlenienia na skutek porażenia ośrodka oddechowego i bloku enzymatycznego. Owoce tarniny zawierają kwas salicylowy, który jest silnym alergenem. Dlatego nie powinny być spożywane przez alergików, zwłaszcza przez osoby uczulone na aspirynę i jej pochodne. Ciernie tarniny są często przyczyną urazów. Ich długie i cienkie igły wbijają się w skórę i łamią, przez co w ciele pozostają duże ich fragmenty. Może to powodować chroniczne stany zapalne skóry oraz zapalenia kaletki maziowej i pochewek ścięgna. Ponieważ fragmenty cierni migrują wewnątrz tkanek niezbędne jest często leczenie chirurgiczne.
Autor: Redakcja Bakalie.com
