Historia i występowanie
Sezam indyjski (Sesamum indicum), to jednoroczna roślina oleista z rodziny połapkowatych (Pedaliaceae). Inne nazwy to sezam wschodni, kunżut, łogowa wschodnia. Gatunek ten występuje tylko w uprawie.
Sezam należy do najstarszych roślin oleistych uprawianych przez człowieka. Jego pochodzenie jest niejednoznaczne; obecnie jako kolebkę pochodzenia wskazuje się tereny Etiopii w Afryce Środkowej. Uprawiany był od wielu wieków na terenach Azji i Afryki. W starożytnym Babilonie sezam nazywano „przyprawą bogów”. Ówczesne legendy głosiły, że wyciąg z jego nasion pili stwórcy świata. Rysunek na egipskim grobowcu, pochodzący sprzed 4.000 lat, przedstawia piekarza dodającego ziarna sezamu do ciasta. W tym samym czasie, Chińczycy palili olej sezamowy w celu uzyskania sadzy do tuszu. Kleopatra w swojej księdze o kosmetyce opisała zastosowanie oleju sezamowego do wyrobu masek do twarzy. Starożytni greccy żołnierze zaopatrzeni byli w ziarna sezamu jako awaryjną porcję energii. Rzymianie z sezamu i kminku wytwarzali pastę z rodzaju humusu. Prace archeologiczne prowadzone w dolinie Indusu (Indie) świadczą o tym, że roślinę tę uprawiano ją już 2 tysiące lat przed naszą erą i przypisywano jej wielką moc. Świadczą o tym wzmianki w papirusie Ebersa datowanym na około 1550 rok p.n.e., w rozdziale dotyczącym chorób i sposobów łagodzenia dolegliwości. Starożytni medycy wschodu zalecali spożywanie ziaren sezamu i tłoczonego z nich oleju osobom cierpiącym z powodu schorzeń układu pokarmowego. W Chinach opisano korzystne działanie sezamu na pracę śledziony, trzustki i żołądka. Sezam uważany jest również za afrodyzjak. Nazwa rośliny wywodzi się z arabskiego słowa „saasim” lub „simsim”. Sezam uznawany był jako symbol szczęścia, oznaczający nieśmiertelność braminów.
Uprawa
Sezam tworzy wysokie do 100-150 cm wzniesione pędy, które dość mocno się rozgałęziają. Ma żółto-zielone, lancetowate liście. W ich kątach wyrastają białe bądź fioletowe kwiaty w kształcie dzwonków. Tworzy owoce typu torebki wyglądające jak małe strączki. Wewnątrz znajdują się liczne, płaskie nasiona o barwach od białej, przez żółtą do czarnej, w zależności od odmiany. Sezam do wzrostu potrzebuje wysokich temperatur, dlatego uprawiany jest prawie we wszystkich krajach tropikalnych i śródziemnomorskich. Największymi producentami oleju sezamowego są obecnie Chiny, Indie i Meksyk.
Produkty z Sezamu
Sezam dostępny jest w sklepach, przede wszystkim pod postacią ziarna. Można spotkać sezam łuskany i niełuskany. Sezam biały oraz czarny. Każdy z rodzajów sezamu posiada różne właściwości i zawartości składników mineralnych.
Ziarna sezamu warto dodawać do diety, prażąc na złoto lub mieląc w moździerzu. Prażony sezam nabiera głębokiego, orzechowego aromatu i potrafi wzbogacić każde danie, w tym samym czasie podnosząc jego wartość zdrowotną.
Chcąc wprowadzić sezam do diety możemy zdecydować się na przykład na pastę sezamową Tahini. Pasta Tahini inaczej zwana pastą lub masłem sezamowym to jeden z kluczowych składników w kuchni arabskiej. Stanowi ona bazę takich przysmaków jak: Baba Ghanoush ( pasty z pieczonego bakłażana), słynnego na cały świat Hummusu ( pasty z ciecierzycy) czy też przeróżnych, egzotycznych słodyczy.
Swoim smakiem przypomina chałwę. Jest gęsta, kremowa i silnie oleista. Prawdziwa autentyczna pasta Tahini, swoją oleistość zawdzięcza długo mielonym ziarnom sezamu. To właśnie z nich wydzielają się zdrowe tłuszcze, tak bardzo potrzebne w diecie każdego z nas. Jest to informacja, o której warto pamiętać, szczególnie jeśli pasty nie przygotowujecie samodzielnie. Tahini dostępna w sklepach ze zdrową żywnością, w stu procentach nie gwarantuje jakości. Dlatego trzeba czytać etykiety i kontrolować jej skład.
Pasta sezamowa to niezwykła skarbnica zdrowia. Zawiera bardzo dużo dobrych tłuszczy, ale także potas, magnes i wapń. Powinna być jedzona przez ludzi pozostających na diecie, nie tylko ze względu na nisko-kaloryczność, ale przede wszystkim z powodu zawartych w sobie właściwości odżywczych.
W sezonie zimowym, stanowi doskonałe źródło tłuszczu, oraz zabezpiecza przed infekcjami, wzmacniając odporność. Ze względu na swój cudowny, orzechowy posmak, jest polecana dla dzieci. Można ją stosować w połączeniu z miodem, jako zamiennik słodkich, śniadaniowych past. Dobrym pomysłem jest przygotowywanie z niej zdrowych słodyczy. Taka forma przekąsek to najlepszy sposób na uciszenie apetytu na słodkie, a równocześnie dbanie o własny organizm.
Dostępny jest także olej sezamowy, idealnie nadający się do sałatek. Wielbiciele słodyczy mogą wybrać zaś słodkie sezamki.
Autor: Redakcja Bakalie.com
