Potas jest minerałem występującym w organizmie w największych ilościach. Odpowiada za przemiany węglowodanowe, usuwa nadmiar wody i sodu z organizmu, reguluje równowagę kwasowo- zasadową, oraz bierze udział w przewodnictwie nerwowym. Ważna jest też jego rola w regulacji prawidłowej kurczliwości mięśni.
Do czego organizm potrzebuje potasu?
Potas to pierwiastek, zaliczany do makroelementów i odpowiadający za:
- gospodarkę wodną,
- pracę i zaopatrzenie komórek w substancje biologiczne,
- przenoszenie impulsów nerwowych,
- nastrój,
- pracę mięśni,
- przemianę węglowodanów,
- funkcjonowanie nerek,
- prawidłową pracę serca,
- zaopatrzenie mózgu w glukozę.
Każda komórka naszego ciała potrzebuje wody. W galaretowatej masie, wypełniającej wnętrze każdej z nich, znajdują się setki tysięcy organelli i rybosomów odpowiedzialnych za wszystkie czynności życiowe.
Wszystko działa jedynie wtedy, gdy w komórce jest wystarczająca ilość wody, a tę zapewnia nam potas. Stężenie potasu jest trzydziestokrotnie wyższe we wnętrzu komórki niż w osoczu. Odpowiednie proporcje potasu zapewniają powstawanie napięcia, niezbędnego do przenikania substancji biologicznych do jej wnętrza. Warto więc dodatkowo przyjmować minerał jako suplement diety, np. potas z magnezem.
Dlaczego potas jest pierwiastkiem młodości?
Wraz z sodem tworzy pompy sodowo-potasowe, które tłoczą potrzebne substancje do komórek i usuwają zbędne produkty przemiany materii. Znaczny niedobór potasu w komórce to pierwszy krok, prowadzący do jej obumierania. Dlatego niedostatek potasu i nadmiar sodu powodują:
- osłabienie,
- zmęczenie,
- problemy ze snem,
- zaburzenia rytmu serca.
W konsekwencji nasze ciało starzeje się o wiele szybciej. Dlatego, aby zachować zdrowie i młody wygląd, powinniśmy prawidłowo zestawiać naszą dietę i dbać o dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości potasu.
Ważny pierwiastek dla naszych nerwów
Potas jest ważnym biegunem napięcia i jego obecność umożliwia przenoszenie impulsów nerwowych. Drugim bardzo ważnym jego zadaniem jest współudział w transportowaniu glukozy do mózgu.
W odróżnieniu od innych, komórki mózgu potrzebują do prawidłowej pracy wyłącznie glukozy. To związek, który najszybciej ulega spalaniu, a zatem decyduje o możliwości błyskawicznego reagowania przez mózg na we wszystkich nagłych sytuacjach. Jeśli zaopatrzenie komórek mózgu w glukozę jest niedostateczne, to pracuje on wolniej, a przedłużający się niedobór powoduje przyspieszenie starzenia się tego najważniejszego organu.
Najistotniejsza jest równowaga
Zdrowy organizm dorosłego człowieka zawiera około 300 gramów potasu i wymaga dziennego uzupełniania o około 2000 – 3000 miligramy. To zapotrzebowanie wzrasta przy zwiększonej potliwości, biegunkach, wymiotach, stosowaniu środków moczopędnych, głodówce i nadmiernym spożywaniu soli. Testy na poziom potasu we krwi robi się w przypadku wystąpienia zaburzeń pracy serca i ogólnego osłabienia. Optymalny wynik zawiera się w przedziale 3,5–5,5 mmol/l.
Niedobór potasu występuje dość rzadko, a jego konsekwencją może być zakwaszenia organizmu nadciśnienie oraz pogorszenie przekazywania impulsów nerwowych do tkanki mięśniowej. Symptomy wskazujące na niedobór to
- nerwowość,
- zaburzenia snu,
- zmęczenie,
- zaburzenia rytmu serca,
- dolegliwości mięśniowe,
- obstrukcja,
- sucha skóra,
- trądzik (u młodzieży),
- bóle głowy,
- trudne gojenie ran.
Nadmiar może być przyczyną zatrucia, a w skrajnych przypadkach spowodować nawet porażenie mięśni i zatrzymanie akcji serca. U osób zdrowych, nie ma obawy powstania nadmiaru potasu, gdyż jego zwiększone ilości są wydalane z moczem.
Może jednak pojawić się przy chorobach nerek, nadmiernym uwalnianiu potasu z komórek, posocznicy, niedokrwistości hemolitycznej, sepsie, chorobie Addisona, kwasicy, silnych oparzeniach i stosowaniu niektórych leków. Przy zbyt dużym poziomie potasu w organizmie mogą pojawiać się:
- skurcze mięśni,
- rozdrażnienie,
- wymioty,
- zmniejszenie siły mięśniowej,
- bradykardia,
- ból w klatce piersiowej,
- ogólne osłabienie.
Najlepsze źródło potasu to nieprzetworzona żywność
Przy racjonalnym odżywianiu nie ma problemu z utrzymaniem prawidłowego poziomu potasu w organizmie. Występuje on bowiem obficie we wszystkich nieprzetworzonych artykułach spożywczych. Warto pamiętać, że biała mąka, oczyszczony ryż, czy obrane ziemniaki zawierają go o wiele mniej. Produkty bogate w potas to:
- awokado,
- brokuły,
- banany,
- seler,
- ziemniaki,
- kapusta,
- pieczywo pełnoziarniste,
- sałata,
- szparagi,
- nasiona roślin strączkowych (fasola, groch),
- mleko.
Nie powinno się także przesadzać z ilością używanej soli. Jej za duża ilość może doprowadzić do zakłócenia równowagi potasu i sodu. Nerki usuwając nadmiar sodu z soli kuchennej, wydalają także duże ilości potasu, co może doprowadzić do powstania jego niedoborów.
W przypadku znaczących niedoborów potasu można pomyśleć o ewentualnym zastosowaniu suplementów wzbogacających dietę w ten pierwiastek.
Autor: Redakcja Bakalie.com
