Rooibos - herbata o niezwykłych właściwościach

Bakalie.com

Rooibos to nazwa napoju przygotowanego z czerwonokrzewu afrykańskiego czyli aspalatu prostego. Krzaki Rooibos rosną tylko w RPA, w rejonie gór Cederberg i tylko tam udaje się ich uprawa. Często słyszy się o herbacie Rooibos. Jest to tylko nazwa zwyczajowa, gdyż roślina z której ją otrzymujemy nie jest spokrewniona z drzewem herbacianym. Surowcem do przygotowania naparu są igiełkowate liście, które po zerwaniu poddaje się krótkiej fermentacji. W procesie tym liście zmieniają żywiczno-trawiasty zapach na słodki, owocowy albo miodowo-karmelowy. Po uzyskaniu charakterystycznego słodko-miodowego aromatu i czerwono-brązowej barwy, rozdrobnione liście suszy się na słońcu. Jeśli liście poddamy długiej fermentacji otrzymamy produkt o kwaśnym smaku.

Krzew aspalatu znany jest plemionom południowej Afryki od pokoleń. Rooibos jest uważany za napój narodowy RPA, ale tam serwuje się go z mlekiem i cukrem. Do Europy dotarł niedawno dopiero na początku XX wieku. Herbata z czerwonokrzewu może być pita o każdej porze dnia i nocy oraz może być podawana dzieciom i kobietom w ciąży, ponieważ nie zawiera kofeiny. Na rynku dostępne są herbaty zawierające liście o naturalnym miodowym smaku oraz mieszanki z aromatem waniliowym, wiśniowym czy jaśminowym.

Napar z czerwonokrzewu zawiera w sobie wysoki poziom antyoksydantów z grupy polifenoli, takich jak aspalatyna (jedyne znane źródło naturalne) i notofagina. Wysoką zawartość flawonoidów do których zaliczamy kwercetynę, rutynę i luteolinę oraz chrysoeriol, orientynę i witeksynę. Z kwasów fenolowych występuje kwas kawowy, ferulowy i wanilinowy. Zawiera bardzo niewielkie ilości garbników, to też mimo długiego czasu zaparzania nie staje się gorzki. W liściach znajdziemy dużą różnorodność mikro i makroelementów takich jak: wapń, żelazo, cynk, miedź, fluor, magnez, sód, potas i mangan. Kolejnym plusem tej herbaty jest wysoka zawartość witaminy C. Ogromna różnorodność związków polifenolowych powoduje, że rooibos jest świetnym obrońcą przed chorobami cywilizacyjnymi: nowotworami, chorobami serca czy cukrzycą. Dzięki właściwościom rozluźniającym mięśnie pozwala na zmniejszenie napięcia i spadek natężenie bólu oraz rozluźnienie bolesnych skurczy mięśniowych. Zmniejsza również bóle menstruacyjne. Pozwala się odprężyć i ułatwia zasypianie. U mężczyzn podnosi poziom testosteronu. U kobiet w ciąży rooibos dostarcza żelaza zapobiegając anemii oraz hamuje mdłości. Po urodzeniu dziecka stymuluje wytwarzanie pokarmu.
 

Rooibos wspomaga układ krążenia

Kwercetyna jako przeciwutleniacz działa przeciwzapalnie oraz przeciwzakrzepowo, gdyż  zapobiega agregacji płytek krwi. Wspólnie z rutyną uszczelniają i uelastyczniają naczynia krwionośne, hamując aktywność hialuronidazy. Kwas ferulowy działa przeciwzakrzepowo i przeciwzawałowo. Kemferol i apigenina rozszerzają naczynia krwionośne powodując lepsze ukrwienie serca i całego organizmu, obniżają ciśnienie krwi. Cynk wpływa tonizująco na ciśnienie krwi, zapobiega skokom ciśnienia. Żelazo wpływa na tworzenie się krwinek czerwonych, działa więc przeciwanemicznie, wspomaga transport tlenu we krwi. Już trzy filiżanki herbaty pokrywają jedną trzecią dziennego zapotrzebowania na żelazo u dorosłych.

Działa przeciwmiażdżycowo

Kwas kawowy zapobiega utlenianiu lipoproteiny LDL (cholesterol). Utlenione lipoproteiny LDL ułatwiają powstawanie blaszek miażdżycowych. Flawonoidy hamują proces powstawania i narastania blaszek miażdżycowych.

Roobois i działanie przeciwnowotworowe

Flawonoidy to bardzo aktywne przeciwutleniacze. Ich zadaniem jest ochrona organizmu człowieka przed atakiem aktywnych form tlenu na komórki. Wymiatają wolne rodniki. Redukują aktywne formy tlenu. Zmniejszają ryzyko wystąpienia mutacji doprowadzających do powstania nowotworu. Aktywują enzymy detoksykacyjne i nie pozwalają na tworzenie naczyń krwionośnych mających odżywiać komórki nowotworowe, a więc hamują  powstawanie nowotworu.  Związki polifenolowe niszczą substancje kancerogenne oraz odtruwają organizm z jonów metali ciężkich (przez tzw. chelatowanie). Również cynk warunkuje ochronę przeciwrodnikową.

Działa przeciwalergicznie

Kwercetyna hamuje  wydzielanie enzymu – dekarboksylazy histydynowej, która przekształca histydynę w histaminę, odpowiedzialną  za reakcje alergiczne, dlatego też może ograniczać takie reakcje. Łagodzi astmę oraz dolegliwości związane z katarem siennym.

Czerwona hebrata przeciwdziała starzeniu

Polifenole chronią organizm przed promieniowaniem ultrafioletowym. Ograniczają działanie  enzymów degradujących elastynę i kolagen w organizmie. Witamina C i antyutleniacze które usuwają wolne formy tlenu spowalniają proces starzenia. Również cynk neutralizuje wolne rodniki. Flawonoidy przeciwdziałają  zmniejszaniu elastyczności skóry, powstawaniu rozstępów i zmarszczek. Flawonole uszczelniają i wzmacniają śródbłonki naczyń krwionośnych zapobiegają pękaniom naczyń włosowatych. Miedź bierze udział w melanogenezie oraz w syntezie kolagenu.

Rooibos wspomaga układ pokarmowy

Miedź przyspiesza przemianę materii. Cynk reguluje metabolizm kwasów tłuszczowych. Jest niezbędny w pracy enzymów potrzebnych do trawienia białek i węglowodanów. Wpływa na odczuwanie smaku. Potas i sód wpływają na gospodarkę elektrolitową organizmu. Kwasy fenolowe - dobroczynnie działają na przewód pokarmowy, gdyż chronią błonę śluzową oraz działają rozkurczowo na śluzówkę jelit.

Działa przeciwcukrzycowo

Aspalatyna zapobiega skokom poziomu cukru we krwi. Zwiększa wydzielanie insuliny przez trzustkę. Aktywuje wchłanianie glukozy przez mięśnie, zwiększa odporność na insulinę. Cynk powoduje obniżenie poziomu insuliny na czczo. Jest więc idealną substancją zapobiegającą rozwojowi cukrzycy.

Przeciwzapalne działanie czerwonej herbaty

Cynk wpływa na regulację podziałów komórkowych i aktywację procesów układu immunologicznego. Indukując aktywność chemotaktyczną leukocytów podnosi odporność. Kwas kawowy wykazuje właściwości przeciwzapalne, bakteriostatyczne i przeciwgrzybicze. Flawonoidy hamują działanie enzymów uczestniczących w syntezie prostaglandyn, będących mediatorami odpowiedzi przeciwzapalnej. Zmniejszenie ilości prostaglandyn hamuje napływ leukocytów, napięcie naczyń włosowatych wraca do normy, a tym samym zmniejsza się odczyn zapalny.

Rooibos ma pozytywny wpływ na samopoczucie

Cynk wpływa na czynności mózgu i jest potrzebny do produkcji wielu enzymów i hormonów, kontrolujących system nerwowy. Likwiduje depresję i nadmierną agresję oraz wygasza ataki lękowe u pacjentów. Magnez podnosi wydajność układu nerwowego. Flawonoidy stymulują wydzielanie hormonu szczęścia – serotoniny, która zapobiega depresji i wahaniom nastroju, a także chandrze w jesienny deszczowy wieczór. Luteolina hamuje  aktywację mikrogleju, który wpływa na wzrost cytokin prozapalnych uszkadzających neurony. Poprawia procesy poznawcze oraz zapobiega rozwojowi chorób układu nerwowego. Można więc stwierdzić, ze luteolina stanowi ochronę dla naszego mózgu oraz zdrowia psychicznego.

Herbata wspomagająca pracę nerek

Luteolina zwiększa wydalanie moczu i hamuje rozwój reakcji zapalnej. Flawonoidy działają diuretycznie, ponieważ wpływają rozkurczowo na mięśnie gładkie dróg moczowych oraz powodują drażnienia ścianek kanalików nerkowych. Jednocześnie utrudniają resorpcji zwrotną.

Pozytywnie wpływa na układ kostny

Cynk, wapń i mangan wspomagają rozwój kośćca. Zapobiegają osteoporozie. Wapń  i fluor wzmacniają zęby. Izoflawony utrzymują prawidłową gęstości kości u kobiet, zapobiegając złamaniom.

Wpływ rooibos na skórę i włosy

Rooibos jest źródłem alfa-hydroksykwasów, które przyczyniają się do regeneracji skóry. Cynk warunkuje prawidłowy wzrost i dobrą kondycję skóry, włosów oraz paznokci. Przyspiesza gojenie ran i zapobiega trądzikowi. Polifenole poprawiają mikrokrążenie w skórze. Uszczelniając naczynia zapobiegają zaczerwienieniom. Działają ujędrniająco i przeciwzmarszczkowo poprzez  stymulację syntezy kolagenu i elastyny. Poprawiają gęstość skóry i regulują procesy wytwarzania  melaniny w skórze zapobiegając przebarwieniom. Likwidując wolne rodniki zwiększają zdolności skóry do odnowy komórkowej, skóra staje się jędrna i nie ulega ścienieniu wraz z wiekiem.

Rooibos: parzenie i sposób podania

Susz czerwonokrzewu afrykańskiego zalewamy wrzątkiem i parzymy od 3 do 5 minut.  Ze względu na drobne elementy herbaty warto zastosować zaparzacze z bardzo gęstym sitem lub specjalne papierowe, jednorazowe filtry niezmieniające smaku herbaty. Te same liście możemy zaparzać dwukrotnie. Im dłużej będziemy parzyć tym napar będzie mocniejszy o ciemniejszym kolorze, ale nie straci swojego smaku.

Autor: Redakcja Bakalie.com