Banany

Bakalie.com

Historia i występowanie

Banan zwyczajny (Musa paradisiaca L.) – gatunek rośliny należący do rodziny bananowatych (Musaceae). Nazwa rośliny Musa została nadana przez Karola Linneusza. Pochodzi od nazwiska Antonia Musa, lekarza cesarza rzymskiego Oktawiana Augusta. Jednak dziko rosnące banany znane były już dużo wcześniej. Wzmianki o nich pojawiają się w tekstach buddyjskich z VI wieku przed Chrystusem. W Starym testamencie istnieją zapiski o gigantycznych gałęziach banana. O uprawach bananów wspominał Aleksander Macedoński, podczas swojej wyprawy do Indii w 327 roku.

Przyjmuje się że kolebką bananów był półwysep Indochiński. Stamtąd z karawanami przedostał się do Azji Zachodniej. Dalsze doniesienia dotyczą islamskich wojowników, z którymi banany przywędrowały  na półwysep Arabski do Egiptu i Palestyny. Wiemy, że w VI wieku n.e. banany rosły już w Etiopii, a w ciągu następnych stuleci uprawiane były w niemal całej Afryce. W XV wieku, owoce te zostały przywiezione przez Portugalczyków na Wyspy Kanaryjskie. Do Europy zawitały dopiero w XIX wieku. Największym problemem był transport, gdyż owoce te bardzo szybko dojrzewają w temperaturze powyżej 12 st. C i równie szybko marzną, gdy następują wahania temperatur nawet  o kilka stopni. Dopiero kiedy powstały specjalne przystosowane do takich warunków ładownie, możliwe było transportowanie świeżych owoców.



Uprawa

Banan jest drugim najstarszym po mango owocem uprawianym przez człowieka. Na świecie najczęściej uprawiany jest ryż, pszenica, kukurydza oraz banany. Banan zwyczajny ma liczne synonimy: banan rajski, banan żółty, banan chiński, banan sierpowaty, pizang, figa rajska, figa błogosławiona, słodki ziemniak. Bananowiec  należy do bylin, które rozwijają się z podziemnych kłączy. Nie jest drzewem mimo, że niektóre odmiany dorastają nawet do 10 metrów wysokości. To co wygląda na pień rośliny składa się ze ściśle przylegających do siebie ogonków liściowych, które nie są zdrewniałe. Ze środka „pnia” wyrastają nowe liście. Jedne liście usychają, a na ich miejsce wyrastają nowe. Zwykle jest około 10 nowych liści. Na szczycie rośliny pojawia się ciekawie wyglądający kwiatostan w różnych kolorach; w zależności od odmiany. Na wierzchołku kwiatostanu znajdują się kwiaty męskie, a u podstawy – kwiaty żeńskie, które przekształcają się z czasem w kiść bananów. Niezwykłe jest to, że owoce banana powstają bez zapłodnienia kwiatów żeńskich. W miarę rośnięcia okazały kwiatostan zaczyna się odchylać od swej osi i opadać w dół.

Jednorazowo „drzewo” może wytworzyć aż do 400 owoców, a po ich wydaniu bananowiec właściwie obumiera. Ścinana jest jego łodyga, a roślina rozrasta się za pomocą odrostów. Na plantacjach przemysłowych bananowce eksploatuje się od 5 do 20 lat. Małe plantacje uprawiane są nawet przez 50 - 60 lat.



Produkty z Bananów

W sklepach możemy spotkać przetworzone banany w przeróżnych formach, jednakże najpopularniejsze są chipsy bananowe. Warto jednak w tym momencie rozróżnić, co nazywamy chipsami bananowymi. Bowiem mogą to być suszone, świeże banany, ale również banany smażone w głębokim tłuszczu. Ponieważ już na pierwszy rzut oka, specyfika tychże form jest od siebie skrajnie różna, wybierając „zdrową przekąskę” warto zwrócić uwagę, czy aby na pewno jest tak zdrowa jak nam się wydaje.

W przypadku bananów suszonych, proces suszenia nie pozbawia ich witamin ani minerałów. Zawierają prawie 100% właściwości odżywczych, które odnajdujemy w świeżych owocach. Przede wszystkim błonnik. Dzięki wysokiej zawartości błonnika, suszone banany pomogą nam  uchronić się przed uciążliwymi zaparciami. Błonnik pomaga także zredukować poziom złego cholesterolu oraz unormować poziom cukru we krwi, który bardzo często odpowiada za pojawianie się cukrzycy typu 2 i chorób serca.

W przypadku niektórych chorób jak  na przykład chorób sercowo naczyniowych czy nowotworów, błonnik działa jako środek wspomagający leczenie. Pamiętajmy jednak, że pomimo iż suszone banany są bogate w błonnik, jeśli mamy taką możliwość, wybierajmy świeże owoce.

Żelazo jest jednym z najistotniejszych minerałów niezbędnych do formowania się hemoglobiny i mioglobiny. Są to dwa rodzaje protein zaopatrujące tkanki w świeżą dostawę tlenu. Żelazo także stymuluje enzymy niezbędne metabolizmowi, by przeprowadzić reakcje chemiczne wywołujące energie.

Potas to niezwykle ważny dla zdrowego organizmu minerał. W tym jednak przypadku następuje poważne rozróżnienie pomiędzy świeżym bananem, a bananami suszonymi. Świeży banan zawiera około 422 miligramów potasu, podczas gdy suszony jedynie 152 miligramy. Potas i sód odpowiadają za utrzymanie prawidłowego poziomu ciśnienia krwi.  Te minerały zapewniają także normalny rytm serca oraz prawidłowe funkcjonowanie mięśni. Poprawiają także system trawienny oraz kostny.

Autor: Redakcja Bakalie.com