Czy jest yerba mate jest herbatą ?
Yerba mate jest to tradycyjny napój pochodzący z Ameryki Południowej. Wytwarza się go z ostrokrzewu paragwajskiego. Jej historia związana jest z plemieniem Indian Guarani, którzy traktowali go jako używkę odpędzającą głód i pragnienie. Według indiańskiej legendy yerba mate jest darem Bogini Księżyc i Bogini Chmur. Wybrały się one kiedyś, aby zwiedzić ziemię. Zostały tam jednak zaatakowane przez jaguara. Uratował je pewien starzec, któremu w podzięce dały nową roślinę, z której można przygotować napar przyjaźni, zwany prze Indian caá. Napój przyjaźni pito z zachowaniem pewnego rytuału. Gospodarz zaparzał jedno naczynie yerby i częstował nią siedzących w kręgu zebranych. Często porównuje się ten rytuał ze zwyczajem palenia fajki pokoju Indian Ameryki Północnej. Indianie Guarani początkowo żuli liście yerba mate lub pili napar cedząc go przez zęby, potem wprowadzono specjalne naczynia, bombille. Napar był słodzony przed dodawanie do niego słodkich liści stewi.
Yerba mate w Europie
Do Europy, mate dotarła w XVI wieku dzięki Jezuitom. Gdy zetknęli się z tą dziko rosnącą rośliną i odkryli jej właściwości zdrowotne, między innymi to, że chroni przed szkorbutem, zaczęli ją uprawiać. Zakładali plantacje i zatrudniali na nich Indian. Doprowadziło to do założenia przez Jezuitów w XVII wieku państwa zakonnego, które rozwijało się dzięki dochodom ze sprzedaży yerby. Gdy państwo zakonne i zakon zostały rozwiązane, Jezuici zabrali ze sobą sekret uprawy yerba mate i nikt nie potrafił spowodować, by nasiona zaczęły kiełkować. Trzeba było wrócić do zbierania mate z roślin rosnących dziko.
Dopiero w XIX wieku francuskiemu botanikowi Aimé Goujaudowi udało się na nowo odkryć sekret mate. Ponieważ nasiona ostrokrzewu paragwajskiego mają twardą skorupkę, która uniemożliwia im kiełkowanie, należy je przed wysianiem namoczyć w gorącej wodzie. W roku 1892 pierwszą plantację mate po czasach jezuickich założył w Paragwaju Frederico Neumann. Rozpowszechnił on yerba mate tak, że stała się ona narodowym napojem Paragwaju, Argentyny, Urugwaju i Brazylii.
Yerba mate w Polsce
W XIX wieku uprawą mate zajęli się Polacy, którzy emigrowali do Ameryki Południowej za chlebem. W Argentynie i Brazylii dorobili się często sporych majątków właśnie na uprawie yerba mate. Do dziś yerba jest sprzedawana pod marką „Amanda” przez potomków polskiego rodu Szychowskich. Założyciel rodu, Julian Szychowski na początki XX wieku stworzył pierwszy młyn wodny do cięcia łodyżek i liści mate. Opatentował też mechaniczną taśmę pakującą susz. Jednak w Polsce trudno było sprzedawać mate, gdyż władze carskie nałożyły na nią zaporowe cło, aby nie stała się konkurencją dla azjatyckiej herbaty, którą sprzedawali Rosjanie. Dzięki wszystkim staraniom Polskiego Towarzystwa Handlowo Geograficznego udało się w końcu wprowadzić ją i u nas.
Autor: Redakcje Bakalie.com
