Orzeszki ziemne zwane fistaszkami

Bakalie.com

Orzechy ziemne, arachidowe, fistaszki

Orzech ziemny (Arachis hypogaea) zwany też orzechem arachidowym lub fistaszkiem wcale nie jest orzechem. Jest to jednoroczna roślina strączkowa, z rodziny bobowatych. Nie występuje w naturze, jest tylko roślina uprawną. Jej nazwa pokazuje jeszcze jedna jej ciekawą cechę, fistaszki dojrzewają w ziemi.

Orzechy arachidowe to owoce rośliny o nazwie orzacha podziemna. Pochodzi ona z Ameryki Południowej, prawdopodobnie z Brazylii, a obecnie jest uprawiana w krajach tropikalnych i subtropikalnych takich jak Indie, Chiny, Nigeria, Malawi, Sudan, Senegal, RPA oraz w Stanach Zjednoczonych.

Orzach ziemny osiąga zwykle 50 – 70 cm. Jej liście są pierzastozłożone i mają po cztery blaszki. Kwiaty są motylkowe, żółte w kolorze. Owocem są strąki pokryte bruzdowaną, włóknistą okrywą, z których każdy zawiera od 1 do 4 nasion czyli orzeszków ziemnych. Orzacha dojrzewa bardzo szybko, bo w 120 – 160 dni. Jej kwiaty rozwijają się nad ziemią, a po ich zwiędnięciu szypułki wydłużają się i kierują do dołu, wpychając w ziemię strąk. W strąku tym, pod ziemią, na głębokości 5 – 8 cm rozwijają się nasiona. Zatem orzechów ziemnych się nie zbiera, ale się je wykopuje.

Zastosowanie orzechów ziemnych

Fistaszki są stosowane przede wszystkim w kuchni. Są powszechnie spożywane jako przekąski, występują też w mieszankach z innymi orzechami i nasionami. Często można je kupić prażone lub solone. Są doceniane w kuchniach wielu narodów. Są ważnym składnikiem indonezyjskiego sosu orzechowego, zachodnioafrykańskich zup, chińskich makaronów, peruwiańskiego gulaszu i wielu innych potraw z całego świata. Można z nich tez przygotować ostry sos i pastę fistaszkową dodając pieprzu, chili, czosnku, soli, nasion gorczycy i liści kolendry. Z orzeszków ziemnych produkuje się też masło orzechowe. Zostało ono wynalezione przez lekarza z Saint Louis, który propagował je jako zdrowe pożywienie dla osób starszych. Masło orzechowe produkuje się z mielonych orzeszków, które zostały wcześniej uprażone, zwykle z dodatkiem oleju. Kupując masło orzechowe powinniśmy się upewnić czy nie zostało utwardzone szkodliwymi tłuszczami trans. Zdrowe masło z fistaszków jest niemalże płynne.

Z orzechów arachidowych wytwarza się też olej, który dorównuje wartością oliwie z oliwek. Jest on używany do wyrobu margaryn, mydeł, past, świec i leków. Z odtłuszczonej mączki z nasion produkowany jest chleb dla osób chorych na cukrzycę. Z wytłoków czyli makuch zawierających do 9% tłuszczu produkuje się chałwę arachidową. Z orzechów arachidowych wytwarza się też pewnego rodzaju namiastkę kakao i kawy. W krajach gdzie orzechy ziemne są uprawiane je się je tez na świeżo jak u nas groch czy fasolę.

Wytłoki z nasion oraz naziemne części rośliny stosowane są jako pasza dla zwierząt. A same fistaszki są lubiane przez ptaki np. dzwońce, sikorki, wróble, dzięcioły i szczygły. Nie są natomiast, tak jak się powszechnie sądzi ulubionym przysmakiem słoni.

Orzecha podziemna jest również wykorzystywana do produkcji okładzin ściennych, opału do kominków, żwirku dla kotów, papieru, środków do polerowania metali, wybielaczy, gumy, kosmetyków, atramentu, farb i środków wybuchowych.

Jak kupować i przechowywać fistaszki?

Kupując orzeszki ziemne powinniśmy szczególnie zwrócić uwagę na ich datę ważności. Przeterminowane orzechy mogą być zjełczałe. Dlatego najlepiej kupować je paczkowane, a nie na wagę. Inną zaleta orzeszków paczkowanych jest to, że opakowanie chroni je przed czynnikami zewnętrznymi i zapobiega ich utlenianiu się.

Nie wolno spożywać fistaszków, które mają pleśniowy, zatęchły lub dziwny smak i zapach. Mogą być one zaatakowane przez pleśń, która jest silnie toksyczna i może spowodować poważne dolegliwości ze strony układu pokarmowego, a nawet uszkodzic wątrobę.

Niełuskane fistaszki można długo przechowywać. W niskiej temperaturze, czyli w lodówce przetrwają przez 9 miesięcy. Zaś zamrożone, zapakowane w hermetyczne opakowanie można przechowywać praktycznie w nieskończoność. Orzechy arachidowe łuskane można przechowywać w lodówce przez ok. 3 miesięcy. Blanszowane i niewolone orzechy również można zamrozić na dowolnie długi czas.

 

Autor: Redakcja Bakalie.com