Figi

Bakalie.com

Historia i występowanie

Figowiec to jedna z roślin, która uprawiana była wiele tysięcy lat przed naszą erą. Figi były ważnym źródłem pożywienia starożytnych cywilizacji na Bliskim Wschodzie, czego dowodem są znalezione w wykopaliskach w Gezer; pochodzących sprzed 5 tysięcy lat liczne pestki. Z epoki brązu pochodzą dzbany zawierające sprasowane owoce fig i soczewicę; odkryte w Bet-Szemesz( teren Izraela). O pierwszych uprawach figowców możemy przekonać się oglądając  płaskorzeźby z ok. 2500 r. p.n.e. znajdujące się w Sumerze (dzisiejszy Izrael) i Egipcie. Przedstawiają one  zbiory fig. Według rzymskich legend pod drzewem figowym przyszli na świat Romulus i Remus. Według świętych tekstów wchodzących w skład Wedanty, figowiec jest drzewem świata, które łączy Ziemię z Niebem. W  Indiach czczony jest figowiec indyjski – pod którym urodził się bóg Wisznu. W Grecji to drzewo przypisane jest Dionizosowi a w Chinach Buddzie. Owoce tego drzewa miały obdarzać mądrością ludzi, którzy na nią zasługują, a tych, którzy się uważali za mędrców, czyniły-głupcami.

O wykorzystaniu fig w kuchni świadczy książka kucharska De re coquinaria libri X z I wieku n.e. napisana przez Marka Gawiusza, zwanego potocznie Apicjuszem. Sokiem figowca leczono rany, odwary z dojrzałych fig stosowane były w  nieżytach żołądka i w zaparciach. Figowiec to jedno z częściej wymienianych w Biblii drzew. To właśnie z jego liści Adam i Ewa sporządzili sobie swoje pierwsze odzienie. Spletli gałązki figowe i zrobili sobie z nich przepaski. Dlatego też określenie "listek figowy" oznacza bardzo skromne, prowizoryczne okrycie. Dowiadujemy się również, że Izraelici zdobywając tereny dzisiejszej Palestyny zastali już gaje figowe. W biblii podkreśla się ważność fig jako pożywienia. Drzewo figowe i wspinająca się po nim winorośl były symbolem dostatku i bezpieczeństwa. Za ścięcie drzewa figowego Talmud Babiloński przewidywał karę śmierci, zaś zniszczenie drzew figowych podczas wojny lub przez szarańczę było jednym z największych nieszczęść w świecie starożytnym. Drzewa figowe sadzo często ze względu na zapewnienie  ochrony przed upałem. Figi rosną na każdym terenie. Jest to możliwe dzięki korzeniom wrastają w szczeliny, nawet najtwardszych skał. Są bardzo odporne na suszę, można je  spotykać na suchych i gorących krańcach pustyń.



Uprawa

Figowiec pospolity (Ficus carica), zwany jest figą pospolitą, figą karyjską, drzewem figowym lub figowcem owocowym. Należy do rodziny morwowatych (Moraceae). Naturalnie występuje w Azji,  Australii, USA, Ekwadorze i w krajach basenu Morza Śródziemnego. Drzewa figowe dorastają do 15 metrów wysokości, są  długowieczne, a najstarsze osobniki mają grubo ponad 100 lat. Korona jest szeroka i stożkowa. Ich zielone, niewielkie liście, lekko owłosione od spodu opadają w okresie zimowym. Figowiec pospolity jest drzewem dwupiennym co oznacza, że u tego gatunku występują osobniki męskie i żeńskie. Tworzy drobne, bezpłatkowe kwiaty, które wyrastają w kątach liści. Dziko rosnące figowce pospolite zapylane są przez owady z rodzaju błonkówek. Figi dalmatyńskie zawiązują owoce bez nasion, nie wymagają zapylania. Figi smyrneńskie wymagają zapylania, uprawiane są w warunkach naturalnych.

To co nazywamy owocem figi to tzw. owoc pozorny powstały z zrośnięcia osi kwiatostanu. Najbardziej wartościowe owoce, pochodzą z fig smyrneńskich. powstają one w przedziwny sposób: W ich kwiatostanach wykształcają się tylko kwiaty żeńskie, a pyłek potrzebny do ich zapylenia pochodzi z innych drzew tzw. fig kozich (kapryfig), które wydają niejadalne owoce. Pyłek przenoszony jest przez błonkówki Blastophaga psenes. Dochodzi do zapylenia, zapłodnienia i rozwijają się owoce tzw orzeszki wewnątrz rozrośniętej osi kwiatostanu, która rozszerza się i wynicowuje, zawijając się do środka. To co jemy, to nie owoc, tylko cały owocostan figi.

„Owoce” osiągają długość do 10 cm i charakteryzują się gruszkowatym kształtem. Młode figi są zielone, a w trakcie dojrzewania przebarwiają się na kolor purpurowo fioletowy lub brązowy. Dojrzewają od sierpnia do zimy. Uprawiane są w Iranie, Palestynie, Afganistanie, na Kaukazie, Wyspach kanaryjskich oraz w krajach basenu Morza Śródziemnego. Figowce często są sadzone jako rośliny wiatrochronne na skrajach plantacji winorośli. Ze względu na bardzo niepozorne kwiaty w Chinach figowiec nazywany jest „wu hua guo” – „owocem bez kwiatów”.



Produkty z fig

Suszone figi

Suszone figi można przechowywać nawet do roku. Prócz tego figi spotykane są w wielu innych formach. Między innymi w formie kandyzowanej. Taka słodka postać oprócz swoich walorów smakowych pełni liczne funkcje odpornościowe dla naszego organizmu.

Dla ukojenia naszych podniebień figi oferują wiele różnych połączeń smakowych powszechnie wykorzystywanych przez najlepszych kucharzy. Prócz dań na słodko i deserów figi mogą być dodatkiem do posiłków mięsnych. Różnego rodzaju polędwiczki, czy szaszłyki mogą być doskonale uzupełnione wstawkami z tychże owoców. Niektóre odmiany fig, szczególnie figi czarne, mogą być jedzone również na surowo niczym jabłko, ale to sugerowane jest raczej koneserom smaku tegoż owocu. Przy pierwszym kontakcie z figą, polecane jest wykorzystywanie jej do słodkich wypieków. Jest to zdrowy sposób na zakosztowanie czegoś słodkiego.

Dlaczego zdrowy? Figi mają ogromny wpływ na obniżenie cholesterolu oraz regulacje pracy układu krwionośnego. Owoc ten zaleca się przede wszystkim osobom cierpiącym na nadciśnienie - figi bowiem są bogate w potas, który świetnie sobie radzi w zwalczaniu tej dolegliwości. Owoce te mają poza tym trzy właściwości, które wspomagają pracę organizmu: przeciwzapalną, przeciwutleniającą oraz przeciwdrobnoustrojową. Jedli je atleci przygotowujący się do Igrzysk Olimpijskich, by ich organizmy były w jak najlepszych dyspozycjach przed konkurencjami sportowymi. Wykorzystanie figi jest częścią medycyny ludowej stosowanej w Ameryce Południowej. Owoce te są bogate w sole mineralne, zawierają: potas, wapń, magnez oraz fosfor.

Autor: Redakcja Bakalie.com