„Szalwija wzmacnia nerwy i rąk leczy drżenie.Febrę silną przemaga, ciała bezwładnienie.
Z pierwiosnkami, lawendą i bobrowym strojem I rzeżuchą obdarza zdrowiem i spokojem.
Za tak przeważną, znaczną przysługę i wielką Szalwiję zwać poczęto słusznie zbawicielką”.
„Regimen Sanitatis Salernitanum” (Przepisy zdrowotne Szkoły Salerneńskiej), dedykowane ówczesnemu królowi angielskiemu, Ryszardowi I Lwie Serce – tłum. Ferdynand Chotomski
Wielowiekowa historia leczenia szałwią
Już w starożytności przypisywano szałwii właściwości lecznicze i magiczne, a nawet moc wskrzeszania zmarłych. W Egipcie uważano, że wpływa na płodność i po wielkich epidemiach nakazywano ludziom stosowanie szałwii.Grecy i Rzymianie używali jej, aby poprawić wzrok i pamięć, jako środek na ukąszenia węża, znieczulający, poprawiający płodność i jako afrodyzjak.Indiańscy szamani oczyszczali ciało i powietrze dymem z szałwii.
Także w średniowieczu, dzięki wybitnym właściwościom zdrowotnym i przypisywanej jej sile magicznej, szałwia uważana była za roślinę świętą. Religijne przekazy mówią, że podczas ucieczki Świętej Rodziny do Egiptu, krzew szałwii, obok którego odpoczywała, pokrył ziemię dywanem kwiatów, które ukoiły ból zmęczonych stóp. Bóg nagrodził roślinę, dając jej moc leczenia.
Celtyccy kapłani, leczyli szałwią kaszel, gorączkę, reumatyzm, paraliż i padaczkę. W Anglii opowiadano o Robinie Scarlet, który żył dwa razy dłużej niż inni, gdyż jadł tylko chleb z masłem i szałwią.Łacińska nazwa rośliny Salvia Officinalis, znaczająca „ocalony”, „żywy” potwierdza jej wybitne właściwości zdrowotne.
Właściwości lecznicze szałwii lekarskiej
Dziś szałwia nie jest już rośliną świętą, ale większość przypisywanych jej leczniczych właściwości potwierdzono badaniami. Zawiera szereg substancji wpływających na zdolność leczenia wielu chorób. Najważniejsze z nich to:
- olejek eteryczny,
- kwasy fenolowe,
- trójterpeny,
- flawonoidy,
- witaminy C, A, B1 i P.,
- garbniki,
- saponiny,
- związki mineralne,
- związek o działaniu estrogennym.
Ilość i rozmaitość związków biologicznie czynnych powoduje, że liść szałwii lekarskiej uważny jest za zioło o wszechstronnym działaniu. Ma właściwości:
- przeciwzapalne,
- bakteriobójcze i grzybobójcze,
- przeciwpotne,
- stymulujące wydzielanie soku żołądkowego i żółci,
- obniżające poziom cukru we krwi,
- estrogenne (pobudza występowanie miesiączki).
Surowcem leczniczym są liście szałwii - świeże lub wysuszone. Z ziela szałwii wytwarza się też olejek eteryczny i wodne wyciągi. Z wszystkich tych preparatów korzysta ziołolecznictwo.
Na co stosuje się szałwię?
Prawie każdy wie, że na kłopoty z dziąsłami, zębami i gardłem, stosuje się napar lub wyciąg z szałwii. Leczymy nimi pleśniawki, owrzodzenia ust, dziąseł i zapalenie gardła. Dla wzmocnienia dziąseł i zębów poleca się też, nacieranie ich świeżym listkiem szałwii.Mniej osób orientuje się, że picie naparu, pomaga w wielu innych dolegliwościach. Leczy się nim nieżyty i stany zapalne żołądka i jelit. Pomaga pozbyć się zaburzeń trawiennych, takich jak wzdęcia, bóle brzucha, kolki i lekkie biegunki. Napar stosuje się również na niektóre schorzenia wątroby i nerek, reumatyzm oraz na obniżenie poziomu cukru we krwi.
Chociaż mechanizm działania nie został wyjaśniony, picie naparu z szałwii jest bardzo skuteczną metodą zmniejszania potliwości.
Okłady z naparu szałwii stosuje się na trudno gojące rany i jako lek pomocniczy przy odmrożeniach i owrzodzeniach żylakowych. W Anglii nakłada się gorące kompresy z liści szałwii zagotowanych z octem, na naciągnięte ścięgna.
Przepisy na leki z szałwii
W aptekach są do kupienia gotowe preparaty, ale możemy je także wykonać samodzielnie.
Napar dopicia i płukania:
Łyżkę świeżych lub łyżeczkę suszonych liści szałwii zalać szklanką wrzątku, przykryć. Po 15 minutach odcedzić. Płukać gardło i dziąsła kilka razy dziennie. Przy kłopotach z układem pokarmowym pić po 0,5 szklanki 3 razy dziennie.
Wino szałwiowe na poprawę trawienia:
100 g suszonych liści szałwii zalać litrem czerwonego wina, zamknąć i odstawić na tydzień w ciemne miejsce. Odcedzić i przelać do czystej butelki. Pić 3–4 razy dziennie po kieliszku.
Kąpiel przeciwpotna, łagodząca podrażnienia skóry i bóle reumatyczne:
Garść ziela szałwii zalać 2 szklankami wrzątku, gotować pod przykryciem 5 minut, odstawić na 10 minut, odcedzić i wlać do wody w wannie. Przy grzybicy stóp moczyć je 4 razy dziennie w nierozcieńczonym wywarze przez 15–20 minut, 4 razy dziennie.
Okłady z szałwii na oparzenia, odmrożenia i owrzodzenia:
Szklankę ziela zalać 1,5 szklanki wrzątku. Ciepłą masą obłożyć chore miejsce, owinąć folią i ręcznikiem. Trzymać pół godziny. Stosować raz dziennie.
Przeciwwskazania:
Zawarty w olejku eterycznym tujon, który ma właściwości trujące, może wywołać niepożądane działania uboczne. Nie należy przekraczać zalecanych dawek, gdyż może to prowadzić do bólów brzucha, wymiotów, biegunki i zapalenia nerek.
Autor: Redakcja Bakalie.com
