Nadciśnienie należy do chorób cywilizacyjnych i jest jednym z głównych czynników, które powodują przedwczesny zgon. Zbyt wysokie wartości ciśnienia wpływają bezpośrednio na ryzyko powstania chorób układu krążenia- w tym udaru mózgu, chorób tętnic obwodowych czy zawału serca. Jest to przewlekła choroba układu krążenia, w trakcie której wartości ciśnienia są podwyższone w stosunku do wartości, które są przyjmowane jako norma. Za ową normę przyjmuje się ciśnienie mieszczące się w granicach 140/90 mmHg. Szacuje się, że tylko w Polsce cierpi na nie blisko 20 % populacji.
Jakie są objawy nadciśnienia?
Co ciekawe nadciśnienie tętnicze u części osób przez pierwsze kilka lat może nie dawać żadnych objawów. Dlatego tak ważne są regularne pomiary ciśnienia. W niektórych sytuacjach również pojawiają się objawy, które pojawiają się także w przebiegu innych chorób- dlatego określa się je mianem objawów niespecyficznych. Jeśli kilka z nich występuje u ciebie, istnieje prawdopodobieństwo, że masz zbyt wysokie ciśnienie. Do objawów tych zaliczyć można między innymi:
• nadmierna pobudliwość
• szumy w uszach
• bóle głowy opisywane jako pulsowanie pomiędzy oczami lub w okolicy potylicznej
• podatność do pękania naczyń krwionośnych w gałce ocznej
• nadmierne zaczerwienienie twarzy i okolicy szyi i dekoltu
• krwawienia z nosa
• ból wieńcowy- ucisk w klatce piersiowej
• zasłabnięcia.
Przyczyny
U większości pacjentów -95%, stwierdza się postać pierwotną, czyli taką, w której nie można określić bezpośredniej przyczyny występowania schorzenia. Dużą rolę odgrywają tutaj czynniki genetyczne, zła dieta, nadwaga oraz przewlekły stres.
U 5 % pacjentów występuje nadciśnienie wtórne. Jest ono wynikiem toczącej się choroby. Nadciśnienie najczęściej współwystępuje z chorobami nerek, ze schorzeniami tarczycy, nadnerczy lub w zaburzeniach neurologicznych- guzach mózgu, zbyt wysokim ciśnieniu wewnątrzczaszkowym.
Wyróżnia się także nadciśnienie oporne- występuje wówczas gdy pomimo podawania 3 leków hipotensyjnych wartości ciśnienia przyjmują zbyt wysokie wartości w porównaniu z ogólno przyjętymi normami. Znane jest także nadciśnienie tętnicze złośliwe, które w bardzo szybkim tempie doprowadza do niewydolności narządów wewnętrznych. Zespołem białego fartucha natomiast opisuje się sytuację, w której u pacjenta podwyższony poziom ciśnienia występuje jedynie na terenie ośrodka zdrowia/ szpitala. Natomiast pomiary przeprowadzane w warunkach domowych nie odbiegają od normy. Za przyczynę podaje się nadmierny stres i/lub lęk.
Jak diagnozowane jest nadciśnienie?
Podstawowym elementem służącym do postawienia diagnozy jest oczywiście prawidłowo przeprowadzony pomiar ciśnienia. Nadciśnienie rozpoznaje się gdy wartości przekraczają 140 mm Hg dla ciśnienia skurczowego oraz 90 mm Hg dla ciśnienia rozkurczowego. Jeśli lekarz postawi już diagnozę pacjent powinien zostać poddany szczegółowemu badaniu mającemu na celu wykrycie ewentualnego nadciśnienia wtórnego oraz jego powikłań groźnych dla życia chorego.
Zaleca się także wykonanie badań dodatkowych, do których można zaliczyć:
• badania podstawowe: EKG, morfologię, oznaczenie stężenia: glukozy na czczo, cholesterolu, kwasu moczowego,
• badania rozszerzone: echo serca, USG tętnic szyjnych oraz nerkowych
• badania specjalistyczne- mają za zadanie wykrycie ewentualnych powikłań z narządów wewnętrznych, wykonać można np. rezonans magnetyczny.
Jak leczyć nadciśnienie?
W chwili obecnej oprócz pacjentów z ciężkim nadciśnieniem tętniczym (ciśnienie skurczowe powyżej 180 mmHg, rozkurczowe powyżej 110 mmHg) zaleca się przez okres kilku miesięcy stosować leczenie niefarmakologiczne czyli:
• ograniczenie spożycia soli do wartości 4, 35-6 g/dobę- pozwala na redukcję ciśnienia skurczowego o 4-6 mmHg
• podejmowanie aktywności fizycznej w sposób regularny- ciśnienie tętnicze spada o 4-9 mmHg
• zaprzestanie palenia tytoniu
• redukcję wypijanych ilości alkoholu
• walkę ze zbędnymi kilogramami- zredukowanie wagi ciała o 10 kilogramów obniża ciśnienie skurczowe 5-20 mmHg
Jeśli pomimo zmian wprowadzonych w codziennym życiu nie uzyskuje się zadowalających efektów niezbędne jest wprowadzenie leczenia farmakologicznego. Do przyjmowanych leków zalicza się: leki moczopędne (diuretyki), leki blokujące kanały wapniowe, beta- blokery, alfa- blokery, leki rozszerzające naczynia krwionośne ( wazodylatatory).
Dieta dla osób z nadciśnieniem tętniczym
Jeśli pacjent z nadciśnieniem boryka się z nadwagą warto aby w znaczny sposób zredukować ilości przyjmowanych kalorii w trakcie dnia. Z diety eliminuje się produkty, które powodują wzrost ciśnienia, wprowadza natomiast te, które je skutecznie obniżają. Zaleca się aby o połowę ograniczyć spożycie: białego pieczywa, białego ryżu, żółtek jaj oraz drobnoziarnistej kaszy. Osoby z nadciśnieniem całkowicie powinny wyeliminować: słodycze, tłuste wędliny i mięso, żółty ser, słone paluszki, orzeszki ziemne, fast food, wędzone ryby, wszelkiego rodzaju koncentraty.
Do warzyw, które skutecznie obniżają ciśnienie zaliczyć można: szpinak, pomidory, buraki, czosnek, cebulę, pietruszkę, sałatę, zielony groszek, kapustę pekińską, rzodkiewkę, paprykę- większa część z tych warzyw zawiera w swym składzie potas, który zmniejsza ciśnienie skurczowe o blisko 5 mmHg, natomiast rozkurczowe o 4 mmHg. Dodatkowo przyspiesza on wydalanie wody z organizmu.
Kluczowe jest również ograniczenie spożycia soli. Można go zastąpić używając kminku, majeranku, ziół prowansalskich.
Autor: Redakcja Bakalie.com
