Nowotwór jest terminem, określającym dużą grupę chorób, które powstają w wyniku niekontrolowanego przez organizm rozmnażania zmutowanych komórek. Historyczne badania wykazały, że w dawnych czasach nowotwory były rzadkością. Dopiero od rewolucji przemysłowej stały się powszechne. To choroba cywilizacyjna, wynikająca z zatrucia środowiska, palenia tytoniu i złej diety.
Jak powstają nowotwory ?
W organizmie codziennie powstają miliardy komórek. Mają one określony cykl życia, rozmnażają się, wykonują swoje zadania i umierają. Nowe komórki zastępują stare. Zakłócenie procesu rozmnażania prowadzi do mutacji, zawartego w genach DNA, czyli matrycy, na podstawie której rozwijająca się komórka, przybiera cechy konieczne dla funkcji jakie ma pełnić. Mutacje są zazwyczaj korygowane przez komórki. Kiedy jednak błąd nie zostanie naprawiony, komórka może stać się nowotworową. Tak powstałe komórki mogą dzielić się w sposób niekontrolowany. Z czasem powstaje twór, zwany guzem, który jest efektem nadmiernego ich wzrostu.
Nowotwory łagodne i złośliwe
Często określa się je błędnie mianem raka, który jest tylko jednym z rodzajów nowotworów złośliwych.
Nazwy rodzajów nowotworów wiążą się z miejscem powstania i rodzajem komórki, która uległa przemianie w nowotworową nawet, jeśli nastąpiły przerzuty na inne organy. Na przykład nowotwór płuc, który ma przerzuty do wątroby, jest nadal nazywany nowotworem płuc.
Dzieli się je na kilka grup:
- Rak - nowotwór, który zaczyna się w skórze lub nabłonku innych narządów;
- Mięsak powstaje w tkankach kostnych, łącznych i mięśniowych;
- Białaczka jest nowotworem szpiku kostnego;
- Chłoniak - nowotwór powstający w układzie limfatycznym;
- Nowotwór ośrodkowego układu nerwowego - guz mózgu lub glejak - wywodzą się z komórek nerwowych;
- Czerniak jest nowotworem powstającym z komórek barwnikowych skóry (melanocyty).
Przyczyny powstawania nowotworów
Bezpośrednim powodem są mutacje DNA w komórkach. Skłonności do nich mogą być dziedziczone. Występują także w wyniku czynników zewnętrznych takich jak:
- szkodliwe chemikalia,
- promieniowanie,
- niezabezpieczona ekspozycja na słońce,
- niektóre wirusy,
- palenie,
- styl życia (dieta, używki, nałogi, brak ruchu).
Niebezpieczeństwo zachorowania wzrasta z wiekiem.
Jak zmniejszyć ryzyko zachorowania
- Nie palić i unikać biernego palenia;
- Stosować zdrową dietę;
- Ograniczyć alkohol;
- Utrzymywać prawidłową wagę;
- Dbać o aktywność fizyczną;
- Chronić skórę przed słońcem;
- Szczepić się przeciwko infekcjom wirusowym (np. zapalenia wątroby typu B i HPV);
- Obserwować własne ciało i reagować na wszystkie alarmujące symptomy.
Objawy, które powinny zaniepokoić
Nowotwory rozwijają się powoli i w początkowej fazie wzrostu trudno zauważyć, że dzieje się coś niedobrego. Koniecznie zwracajmy uwagę na symptomy, które mogą wskazywać na rozwijanie się choroby:
- kaszel lub chrypka, pojawiające się bez powodu i nieustępujące przez dłuższy czas;
- krwawienie albo nienaturalny wyciek z fizjologicznych otworów ciała;
- stale nawracające dolegliwości układu pokarmowego, takie jak wzdęcia, odbijanie się, problemy z przełykaniem, zburzenia w oddawaniu stolca;
- niegojące się rany i owrzodzenia;
- problemy z oddawaniem moczu;
- zmiana wielkości, koloru, lub kształtu oraz nienormalna albo krwawa wydzielina z brodawek piersiowych;
- guzek lub zgrubienie na skórze, wardze, języku lub w okolicach intymnych;
Jeśli zauważycie u siebie podobne objawy bezzwłocznie wybierzcie się do lekarza.
Leczenie nowotworów
Leczenie nowotworów
W zależności od rodzaju i stopnia zaawansowania zaawansowania i złośliwości nowotworu onkolodzy stosują różne terapie:
- Chirurgia - usuwanie nowotworu;
- Chemoterapia – toksyczne leki zabijające komórki nowotworowe;
- Radioterapia - skupione wiązki promieniowania uśmiercające komórki nowotworowe;
- Przeszczep komórek macierzystych (szpik kostny) - komórki macierzyste są niezróżnicowane i mogą przejmować rozmaite funkcje. Umożliwia to stosowanie wyższych dawek chemioterapii;
- Immunoterapia (terapia biologiczna) - przeciwciała, które pomagają układowi odpornościowemu;
- Terapia hormonalna - usuwa lub blokuje hormony stymulujące wzrost niektórych nowotworów.
Onkologia czyni coraz większe postępy. Ze śmiertelnej nowotwór stał się chorobą przewlekłą. Chorzy żyją coraz dłużej – kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat. Uważajmy, badajmy się, ale też pamiętajmy, że nowotwór to nie wyrok.
Autor: Redakcja Bakalie.com
