Arcydzięgiel litwor właściwości - koi nerwy, czyści ogranizm

Bakalie.com

Arcydzięgiel litwor - odkryj moc ziół

Arcydzięgiel litwor to roślina lecznicza, którą już w średniowieczu docenili mnisi. Nazywali  oni arcydzięgiel Zielem Ducha Świętego i zalecali żucie korzenia celu osiągnięcia długowieczności. Ma wiele nazw zwyczajowych i ludowych: angelika, dzięgiel lekarski, dzięgiel wielki (to okazała roślina osiągająca nawet 3 m), anielskie ziele, archangielski korzeń, anielski korzeń. Występuje w stanie dzikim w górzystych i wilgotnych terenach Europy i Azji. W Polsce rośnie w Sudetach i Karpatach i jest objęta częściową ochroną.

Litwor był kiedyś uważany za roślinę czarodziejską i leczniczą, broń przeciwko truciznom i plagom. Legenda głosi, że archanioł Gabriel objawił się jednemu z mnichów we śnie z arcydzięglem w dłoni, przekazując, że lek zrobiony z korzenia ziela uchroni przed zarazą dżumy i morowym powietrzem. Zakonnik opowiedział o wszystkim przeorowi, ten zaś polecił by niezwykłą roślinę hodować w przyklasztornym ogrodzie. Stąd łacińska nazwa ziela Angelica archangelica.

Obecnie arcydzięgiel znalazł zastosowanie, jako środek na dolegliwości żołądkowe, skołatane nerwy, oczyszczający organizm i zwalczający bóle reumatyczne, brak apetytu, wzdęcia, zatrucia pokarmowe, nikotynowe i alkoholowe.

Ponadto arcydzięgiel łagodzi bóle brzucha, kolki ponieważ zawarte w nim pochodne furanokumaryny i niektóre składniki oleju eterycznego, działają rozkurczowo na mięśnie gładkie. 
Poznaj właściwości i zastosowanie lecznicze arcydzięgla.

Arcydzięgiel właściwości

  • na problemy żołądkowe - zwiększa wydzielanie soku żołądkowego i śliny, pobudza wydzielanie enzymów trawiennych (pepsyny i pentagastryny) w żołądku. Dzięki temu również zwiększa apetyt.
  • w stanach nadmiernego pobudzenia
  • na bezsenność
  • w stanach wyczerpania nerwowego
  • na nerwice i stany lękowe
  • na bóle reumatyczne
  • na nerwobóle
  • rwę kulszową
  • na bielactwo i inne choroby skóry (łuszczyca, trądzik młodzieńczy) - ksantotoksyna, ksantotoksol, angelicyna i inne pochodne furanokumaryny zwiększają wytwarzanie pigmentu melaniny w skórze po wystawieniu jej na działanie słońca.
  • na uzależnienia (od nikotyny, alkoholu, narkotyków) - wykazuje działanie czyszczące z organizmu z niepotrzebnych produktów przemiany materii
  • działa wiatropędnie, moczopędnie, wykrztuśnie, przeciwkaszlowo

Arcydzięgiel w kuchni

Cechą charakterystyczną rośliny jest intensywny, słodko-korzenny smak i przyjemny zapach. Arcydzięgiel to roślina miododajna, a związki biologicznie czynne w niej zawarte to: olejek eteryczny (który zawiera m.in. felandren, pinen oraz cymen), związki kumarynowe, flawonoidy, fitosterole, garbniki, związki kumarynowe, związki furanokumarynowe, kwasy organiczne, cukry, żywice, skrobia, pektyny, pentadekanoid (to dzięki niemu arcydzięgiel litwor ma przyjemny i charakterystyczny zapach).
Głównym surowcem zielarskim arcydzięgla litworu jest korzeń (Radix Archangelicae). W homeopatii i medycynie ludowej wykorzystuje się liście (Folium Archangelicae), natomiast w kuchni używa się owoce i ziele tej rośliny.

Łodygi arcydzięgla niczym szparagi! można gotować na parze i podać z masłem.
Pokrojone liście arcydzięgla można dodawać do rabarbaru, są też świetnym dodatkiem do zup, sałatek, mieszanek ziołowych oraz ryb i owoców morza. Młode łodygi można kandyzować i używać jako dekorację do ciast i deserów.

Napar z korzenia arcydzięgla

2 łyżeczki rozdrobnionych korzeni zalewamy 1 szklanką wrzącej wody i parzymy przez 20 minut pod przykryciem. Odstawiamy na 10 minut. Przecedzamy przez sitko. Pijemy 2—3 razy dziennie na godzinę przed jedzeniem — dla pobudzenia apetytu, lub po posiłku — dla poprawy trawienia.

Nalewka z arcydzięgla

100 g rozdrobnionego korzenia zalewamy 100 g spirytusu i odstawiamy na 2 tygodnie. Pijemy 20-30 kropli na cukier lub wodę 2-3 razy dziennie po jedzeniu przy zaburzeniach trawiennych, a także dla złagodzenia zatruć nikotynowych i alkoholowych. Arcydzięgiel to generalnie dodatek do nalewek i likierów takich jak Skandynawski Aquavit, francuskie Chartreuse, Bénédictine oraz Dubonnet, włoskie Wermuty, a przede wszystkim polskie Dzięgielówka i Litworówka.

Przepis na konfiturę z arcydzięgla

Łodygi i grubsze ogonki liści tniemy na kawałki długości 5-7 cm (skośnie ) i gotujemy kilka chwil w lekko osolonej wodzie (lub zalewamy słonym wrzątkiem i pozostawia na dobę). Wodę odlewamy, łodygi opłukujemy i po usunięciu błoniastej skórki wrzucamy do syropu przygotowanego z 1 kg cukru na 3/4 szklanki wody (na 1 kg łodyg). Smażymy raz dłużej lub przez 2-3 dni po kilka minut. Łodygi muszą stać się przejrzyste. Najlepsza jest konfitura z łodyg ścinanych na wiosnę.

Arcydzięgiel przeciwskazania - UWAGA, UWAGA

  • należy unikać ekspozycji na promienie słoneczne, gdyż roślina ta zawiera fotouczulające furanokumaryny
  • nie jest wskazany dla kobiet w ciąży, ponieważ może mieć działanie poronne, oraz w czasie menstruacji – pobudza krwawienie.
  • choroba wrzodowa lub ostry nieżyt żołądka lub jelit
  • należy zachować ostrożność podczas zbioru – kontakt z rośliną może powodować silną reakcję alergiczną (bywa mylony z barszczem Sosnowskiego, dlatego jego zbieraniem powinny się zajmować jedynie osoby doświadczone)
Arcydzięgiel stosowany w zbyt dużych dawkach może spowodować nudności, brak apetytu, bóle głowy, a niekiedy zaburzenia snu.