Witaminy z grupy B naturalnie występują w różnych produktach żywnościowych. Chociaż nie potrzebujemy ich wiele, to są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego ciała. Wpływają między innymi na prawidłową pracę mózgu, wytwarzanie energii i czerwonych krwinek. Nie są kumulowane w organizmie, więc musimy stale je dostarczać.
Jak odkryto pierwszą witaminę?
Najwcześniej, bo jeszcze w XIX w., została odkryta witamina B1. Holenderski badacz stwierdził, że zwierzęta karmione łuskanym i polerowanym ryżem mają objawy takie, jak ludzie chorzy na beri-beri. Doszedł do wniosku, że w zewnętrznej okrywie nasion musi znajdować się substancja niezbędna dla zdrowia. W 1912 roku polski biochemik Funk wyizolował z otrąb ryżu związek, który nazwał witaminą, czyli aminą niezbędną do życia. Czysta substancja została wyodrębniona dopiero w latach trzydziestych XX w.
Czym są witaminy z grupy B?
Są to związki, które wchodzą w skład lub są koenzymami potrzebnymi do aktywacji wielu enzymów. Mają specyficzne właściwości synergiczne - działają łącznie i wzajemnie wzmacniają swoją skuteczność. Są nietrwałe i organizm ich nie magazynuje. Dzięki temu ich nadmiar nie kumuluje się, więc nie ma ryzyka przedawkowania. Z drugiej strony, przy ograniczonym spożyciu produktów zawierających witaminy z grupy B, sprzyja to ich niedoborom. Niektóre z witamin są syntetyzowane w organizmie przez bakterie jelitowe, jednak są to ilości niezaspokajające całego zapotrzebowania organizmu.
Do kompleksu witamin z grupy B zalicza się witaminy i związki witaminopodobne. Należą do nich:
-
wszystkie osiem witamin B (B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9 i B12);
-
witamina H (biotyna), określana także mianem witaminy B7;
-
kwas paraaminobenzoesowy (PABA), nazywany witaminą B10;
-
cholina, inaczej witamina B4;
-
inozytol, czyli tak zwana witamina B8.
Działanie
Wspólnym mianownikiem dla witamin z grupy B jest wpływ na układ nerwowy. Każda z witamin ma również swoje określone funkcje, niezbędne do prawidłowej pracy organizmu, a ich niedobory mogą być bardzo groźne.
Witaminy z grupy B mają szereg właściwości niezbędnych dla zdrowia organizmu:
- odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego;
- przyczyniają się do metabolizmu energetycznego białek, cukrów i tłuszczy;
- zmniejszają uczucie znużenia i osłabienie organizmu;
- wpływają na utrzymanie sprawności umysłowej;
- korzystnie działają na pracę serca i stan naczyń krwionośnych;
- poprawiają kondycję skóry i błon śluzowych;
- zapobiegają wypadaniu włosów, siwieniu i łamliwości paznokci;
- przyczyniają się do prawidłowej pracy narządów wzroku;
- wpływają na metabolizm żelaza i powstawanie hemoglobiny;
- chronią komórki przed stresem oksydacyjnym;
- biorą udział w tworzeniu czerwonych krwinek;
- odgrywają istotną rolę w syntezie cysteiny, metabolizmie homocysteiny i regulacji aktywności hormonalnej;
- współuczestniczą w syntezie i metabolizmie hormonów steroidowych, witaminy D oraz niektórych neuroprzekaźników;
- wspierają układ odpornościowy;
- uczestniczą w procesie podziału komórek i syntezie aminokwasów;
- wspomagają funkcjonowanie wątroby.
Bardzo ważne witaminy dla dzieci
Organizm dziecka jest szczególnie wrażliwy na wszelkie deficyty witaminowe. Niedostateczna ilość witamin z grupy B wywołuje bezsenność, brak koncentracji i zdenerwowanie. Długotrwały niedobór może przyczynić się do zaburzeń rozwoju i wzrostu, obniżenia poziomu intelektualnego oraz stać się powodem wielu groźnych chorób. Dlatego należy przykładać szczególną wagę, do stosowania diety bogatej w witaminy z grupy B.
Najważniejsza jest zrównoważona dieta
Najlepszymi naturalnymi źródłami witamin z grupy B są:
- żółtka jaj (ważne, aby podawać je w stanie płynnym, a więc dobre są jajka na miękko, w koszulkach i sadzone);
- wątróbki;
- drożdże;
- kiełki pszenicy;
- kasze - jęczmienna i gryczana;
- płatki owsiane i otręby pszenne;
- brązowy ryż;
- mięsa wieprzowe, wołowe i drób;
- zielone warzywa;
- rośliny strączkowe;
- wszystkie rodzaje orzechów;
- pestki z dyni i słonecznika;
- mleko i przetwory mleczne;
Są to produkty, które warto stosować w codziennych posiłkach. Dla zdrowego organizmu dieta bogata w te składniki zapewni wystarczającą ilość witamin z grupy B.
Suplementacja
Nadmiar cukru, alkohol, zażywanie antybiotyków, biegunki oraz dieta wegetariańska lub wegańska i restrykcyjne diety odchudzające to najczęstsze powody niedoboru witamin z grupy B. W przypadku stwierdzenia za niskiego poziomu witamin może być potrzebne dodatkowe ich uzupełnienie. Najzdrowsze jest stosowanie naturalnych suplementów, jakimi są np. płatki drożdżowe. Nadają daniom lekko serowego posmaku i można je stosować do większości potraw. Zalecana ilość to 3 łyżki dziennie.
Jeśli naturalne źródła witamin okażą się niewystarczające, należy skonsultować się z lekarzem, który zaleci odpowiednią dla nas dawkę. Najczęściej jest to witamina B complex w tabletkach. W skrajnych przypadkach może zaistnieć konieczność podania witamin w zastrzykach.
Przeczytaj także: Podstawowe informacje o witaminach z grupy B
Autor: Redakacja Bakalie.com
