Witamina A – właściwości zdrowotne

Bakalie.com

Dostarczanie odpowiedniej ilości witaminy A organizmowi jest absolutnie niezbędne do zachowania pełni zdrowia. Witamina A bowiem nie tylko odgrywa ważną rolę w zachowaniu zdrowej i pięknej skóry, ale również jest kluczowym czynnikiem chroniącym przed występowaniem chorób, wzmacniającym odporność a nawet kości.
Niedobór witaminy A może spowodować dość niepokojące konsekwencje, od nocnej ślepoty przez łuszczącą się skórę i zaburzenia wzrostu. Jednak również nadwyżka witaminy A jest dla naszego zdrowia niewskazana. Nadmiar witaminy A w organizmie skutkować może bowiem wadami płodu oraz problemami z wątrobą. Dlatego też, warto zachować balans i zdrową równowagę.

Czym jest witamina A?

Witamina A jest niezwykle silnym antyoksydantem oraz należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Odgrywa kluczową rolę w zachowaniu dobrego wzroku, sprawności neurologicznych, zdrowej skóry i wielu innych. Tak jak wszystkie antyoksydanty jest zaangażowana w zmniejszanie stanów zapalnych organizmu między innymi poprzez zwalczanie szkodliwego działania wolnych rodników.

Witamina A występuje w dwóch podstawowych formach: jako aktywna witamina A ( nazywana również retinolem) oraz jako beta- karoten. Retinol znajdziemy w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak jajka, wątróbka, masło. Jest on bezpośrednio przyswajany przez ludzki organizm. Beta karoten otrzymywany jest natomiast z kolorowych owoców i warzyw i występuje w postaci karotenoidów prowitaminowych. Zarówno beta- karoten jak i inne rodzaje karotenoidów występujące w produktach pochodzenia roślinnego, w pierwszej kolejności muszą zostać przekształcone w retinol, aktywną formę witaminy A, zaś dopiero później mogą być wykorzystane przez organizm. Jeszcze inną formą witaminy A jest palmitynian, który zwykle występuje w postaci kapsułek.

Ochrona wzroku

Jedną z najbardziej znanych zalet witaminy A jest jej zdolność do poprawy widzenia i utrzymania zdrowych oczu. Dzieje się tak dlatego, że jest to kluczowy składnik cząsteczki rodopsyny, który aktywuje się, gdy światło świeci w siatkówkę, wysyłając sygnał do mózgu, który natomiast powoduje widzenie. Beta-karoten odgrywa rolę w zapobieganiu degeneracji plamki żółtej, jednej z głównych przyczyn ślepoty związanej z wiekiem.

Badania wykazały, że osoby narażone na wystąpienie chorób oczu, przyjmujące codziennie multiwitaminę zawierającą witaminę A, witaminę C, witaminę E, cynk i miedź, miały o 25 procent mniejsze ryzyko wystąpienia zaawansowanego zwyrodnienia plamki żółtej.

Lepsza odporność

Witamina A odgrywa ważną rolę w sprawności układu immunologicznego i może być szczególnie korzystna w zapobieganiu chorobom i infekcjom. Według badań wynika, że niedobór tej kluczowej witaminy może osłabić odporność, a nawet zmienić funkcję komórek odpornościowych.

Uważa się, że niedobór witaminy A blokuje regenerację barier śluzowych, co powoduje zwiększoną podatność na infekcje.

Zmniejszenie stanów zapalnych

Beta-karoten działa w organizmie jako silny przeciwutleniacz, pomagając zmniejszyć nagromadzenie szkodliwych wolnych rodników i zapobiegać uszkodzeniom oksydacyjnym komórek, a także blokować stan zapalny.

Przeciwzapalne właściwości witaminy A i beta-karotenu może mieć daleko idące skutki w wielu aspektach zdrowia, ponieważ stan zapalny leży u podstaw wielu chorób przewlekłych, od raka po choroby serca i cukrzycę. Zmniejszone poziomy stanu zapalnego są również skorelowane z niższym ryzykiem chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona, jak również z poprawą stanu zapalnego, takiego jak reumatoidalne zapalenie stawów i choroba Leśniowskiego-Crohna.

Skóra pełna blasku

Często zalecana przez dermatologów do zwalczania trądziku i zmarszczek, witamina A jest ceniona ze względu na jej silne właściwości wzmacniające skórę. Jedno z badań przeprowadzonych przez Departament Dermatologii Uniwersytetu Medycznego w Michigan wykazało, że stosowanie retinolu miejscowo na skórę znacznie poprawiło drobne zmarszczki, a także zwiększyło zdolność skóry do gojenia obrażeń.

Ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne, takie jak aldehyd retinowy, witamina A może być również przydatna w leczeniu wielu problemów skórnych. W rzeczywistości badania wykazują, że retinoidy mogą być terapeutyczne w przypadku typowych chorób skóry, takich jak łuszczyca, wyprysk i trądzik.

Właściwości antynowotworowe

Wraz z rosnącą liczbą badań wykazujących silny związek między tym, co jesz i ryzykiem zachorowania na raka, nie powinno dziwić, że zwiększenie spożycia witaminy A może pomóc w ochronie przed rozwojem nowotworów. Badania wykazały, że retinoidy blokują wzrost komórek nowotworowych w przypadku raka skóry, pęcherza, piersi, prostaty i raka płuca w badaniach in vitro.

Silne kości

Większość z nas doskonale zdaje sobie sprawę ze związku między zdrowiem kości a składnikami odżywczymi, takimi jak wapń i witamina D, jednakże czy wiesz, że witamina A jest również kluczowym składnikiem wzrostu kości?

Właściwa równowaga witaminy A jest niezbędna, ponieważ zarówno nadmiar, jak i niedobór tej ważnej witaminy są powiązane z pogorszeniem zdrowia kości. Jedno z badań przeprowadzonych w Instytucie Gerontologii i Geriatrii na Uniwersytecie w Perugii we Włoszech wykazało nawet, że poziomy retinolu w osoczu były istotnie niższe u starszych kobiet z osteoporozą w porównaniu z grupą kontrolną. Wyniki wykazały również, że niski poziom retinolu był związany ze zmniejszoną gęstością mineralną kości w kości udowej.

Obniżenie złego cholesterolu

Cholesterol jest woskową, podobną do tłuszczu substancją występującą w całym ciele. Nasz organizm potrzebuje prawidłowego funkcjonowania cholesterolu, ponieważ bierze udział w syntezie hormonów i stanowi podstawę błon komórkowych. Zbyt dużo cholesterolu może jednak gromadzić się w naczyniach krwionośnych, powodując ich stwardnienie i zwężenie, zwiększając ryzyko chorób serca.

Chociaż badania na ludziach są ograniczone, niektóre z nich wykazują, że wystarczająca ilość witaminy A w diecie może naturalnie obniżyć poziom złego cholesterolu, aby zoptymalizować zdrowie serca. Na przykład model zwierzęcy z Brazylii wykazał, że suplementacja szczurów beta-karotenem przez sześć tygodni była w stanie znacząco obniżyć poziomy ich całkowitego cholesterolu we krwi.

Witamina dla kobiet

Witamina A ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego wzrostu i rozwoju organizmu na wszystkich etapach życia, ale jest również uważana za jedną z najlepszych witamin dla kobiet. Niedobór tej kluczowej witaminy jest związany z obniżoną odpornością, wyższą zachorowalnością i śmiertelnością, a nawet większym ryzykiem przeniesienia HIV-1 z matki na dziecko w przypadku kobiet w ciąży.

Amerykańskie Stowarzyszenie Pediatryczne wymienia witaminę A jako jeden z najważniejszych mikroelementów w czasie ciąży, zwłaszcza w odniesieniu do czynności płuc i dojrzewania. Beta-karoten jest również uważany za krytyczny w zapobieganiu zaburzeniom rozwojowym u kobiet w ciąży lub karmiących piersią.

Źródła witaminy A

Witaminę A z łatwością znajdziemy w produktach spożywczych, które dość często mamy w lodówce. Jeśli chcemy zwiększyć przyjmowanie tego ważnego składnika sięgajmy po: dynię, słodkie ziemniaki, jarmuż, marchew, wątróbkę, szpinak, suszone morele, brokuły, masło oraz żółtka kurze.

Inne produkty o dużej zawartości witaminy A to olej z wątroby dorsza, zielony groszek, czerwona papryka, pełnotłuste surowe mleko, mango, pomidory, melon kantalupa, papaja, płatki owsiane i zioła, takie jak bazylia oraz papryką.

Autor: Redakcja Bakalie.com